کشور ما با تاکید بر صادرات غیرنفتی، برخی صنایع را در اولویت کار خود قرار داده است؛ یکی از این صنایع قابل اتکا برای ارزآوری می تواند صنعت فولاد باشد. در حقیقت یکی از چشم اندازهای بلندمدتی که برای صنعت فولاد در نظر گرفته شده، توسعه صادرات است.
در سال ۲۰۱۹ میلادی تولید فولاد خام ایران با رشد چشمگیری روبرو شد و با ۳/ ۴ درصد رشد به تولید ۶/ ۲۵ میلیون تن رسید و با این میزان تولید به جایگاه دهم در زمینه تولید فولاد دست یافت.
در این میان شرکت فولاد خوزستان به عنوان دومین قطب فولادساز کشور و داشتن ظرفیت هایی مانند دسترسی آسان به آب های آزاد برای صادرات، از ظرفیت های بسیاری برای تولید و صادرات برخوردار است تا در جهت توسعه اقتصادی و ارزآوری کشور نقش مهم و کلیدی ایفا کند.
شرکت فولاد خوزستان در سال 1368 با تاسیس نخستین واحد احیای مستقیم و کوره قوس الکتریکی، فعالیت خود را با ظرفیت اسمی 5/ 1میلیون تن در سال آغاز کرد و وارد مدار تولید شد. این شرکت فولادسازی در حال حاضر قادر شده است با توسعه خطوط تولید، ظرفیت اسمی خود را به 3 میلیون و 800 هزار تن انواع شمش های فولادی در سال برساند؛ همچنین این شرکت در نظر دارد با احداث و راه اندازی واحدهای توسعه ای و اقدام هایی در راستای تکمیل زنجیره، ظرفیت تولید خود را به 2/ 5 میلیون تن در سال برساند.
این مجتمع فولادی با بهبود خطوط تولید و ارزیابی بازار تقاضای محصولات فولادی، توانسته بستر مناسبی را برای اشتغال زایی در استان خوزستان فراهم آورد و در حال حاضر به صورت مستقیم برای ۱۱ هزار نفر و به صورت غیرمستقیم برای ۱۰۰ هزار نفر اشتغال زایی ایجاد شده است. فولاد خوزستان از سه واحد اصلی و مجزا شامل واحد گندله سازی، واحد احیای مستقیم و واحد فولادسازی تشکیل شده است. واحد گندله سازی این مجموعه خود دارای دو واحد گندله سازی است که در مجموع با ظرفیت اسمی 5 میلیون تن در سال در حال فعالیت هستند. در بخش احیای مستقیم این کارخانه نیز سالانه حدود 4 میلیون تن آهن اسفنجی تولید می شود. در واحد فولادسازی نیز تولید شمش صورت می گیرد که طی سال های گذشته با اتخاذ سیاست های راهبردی و صحیح، مدیران این شرکت قادر شده اند تولید شمش فولادی را به میزان قابل توجهی افزایش دهند.
براساس آخرین آمار در سال ۱۳۹۸، فولاد خوزستان توانست افزون بر یک میلیون و ۱۹۱ هزار تن تولید اسلب داشته باشد و سهم ۱۱ درصدی از تولید کل تولید اسلب فولاد کشور را در این سال به خود اختصاص دهد. همچنین شرکت فولاد خوزستان در سال 1398با تولید 2 میلیون و 498 هزار تن بلوم و بیلت به بیشترین آمار تولید این محصول در سال های اخیر رسیده و 15 درصد از سهم تولید بیلت و بلوم کشور را در اختیار خود درآورد.
علاوه بر این، شرکت فولاد خوزستان مجموع تولید شمش های فولادی خود را از 3 میلیون و 348 هزار تن در سال 1390 به بیش از 3 میلیون و 689 هزار تن در سال 1398 افزایش داده است. به عبارتی، این شرکت توانسته به تنهایی سهم 5/ 13 درصدی از تولید فولاد خام ایران را داشته باشد.
شرکت فولاد خوزستان طی دهه های گذشته همواره تلاش کرده با اتخاذ سیاست هایی چون افزایش بهره وری، بهینه سازی و همچنین کاهش توقف خطوط تولید، گام های موثری را در راستای رشد تولید و کاهش قیمت تمام شده محصولات خود بردارد و در جهت افزایش سوددهی هر چه بیشتر گام بردارد.
بر اساس آمارهای بیان شده از سوی این شرکت، درآمد شرکت فولاد خوزستان در سال های اخیر به میزان قابل توجهی افزایش یافته و از 24هزار و 240میلیارد ریال در سال 1390 به بیش از 164هزار میلیارد در پایان سال 1398رسیده است.
حضور در عرصه جهانی
با توجه به مزیت های تولید فولاد در ایران، توسعه این صنعت می تواند تاثیر بسزایی در رشد اقتصادی، ارزآوری و اشتغال زایی در کشور به همراه داشته باشد. از این رو ضروری به نظر می رسد که با اتخاذ سیاست های صحیح از سوی نهادهای بالادستی برای تامین نیاز داخل صنایع پایین دستی و همچنین فراهم کردن زیرساخت های مناسب برای توسعه صادرات فولاد و محصولات فولادی هر چه بیشتر گام برداشت.
از سوی دیگر، باوجود رشد تقاضای جهانی انواع محصولات فولادی، بدون شک این ظرفیت در صنعت فولاد کشور وجود دارد که در توسعه صادرات گام برداشت و به رشد اقتصادی و ارزآوری برای کشور کمک کرد. به دنبال شیوع ویروس کرونا طی یک سال اخیر قیمت محصولات فولادی با رکود شدیدی همراه شد که هم اکنون با افزایش فعالیت های اقتصادی در چین، تقاضای جهانی روند رو به رشدی به خود گرفته است.
این روند تقاضای جهانی فرصت مناسبی است تا واحدهای صادرکننده فولاد در کشور سهم قابل توجهی از بازار جهانی را به خود اختصاص دهند. در این میان شرکت فولاد خوزستان به دلیل ویژگی هایی چون نزدیکی به آب های آزاد ظرفیت بسیار بالا برای صادرات و ارزآوری دارد و این واحد فولادی همواره تلاش کرده تا در کنار تامین تقاضای داخلی که در اولویت نخست این شرکت قرار دارد، سهم قابل توجهی از بازارهای بین المللی را تصاحب کند.
براساس آمارهای این شرکت، شرکت فولاد خوزستان در ۶ ماه نخست سال 1399 با وجود محدودیت هایی چون تشدید تحریم ها و همچنین بحرانی که شیوع ویروس کرونا به همراه آورده و بسیاری از صنایع جهان را به تعطیلی کشانده است، اما خللی به عملکرد این واحد فولادی وارد نشده است. به طوری که شرکت فولاد خوزستان در نیمه نخست سال جاری با صادرات ۳۶۱ هزار و ۱۳۸ تن بیشترین سهم را در میان فولادسازان با 1/ 15 درصد به خود اختصاص داده است.