در راستای اجرای سیاست های اصل 44 قانون اساسی و استفاده از بخش خصوصی در سرمایه گذاری طرح های معدنی، مزایده آماده سازی، باطله برداری و استخراج از آنومالی شماره 5 گل گهر سیرجان با ذخیره اولیه 24 میلیون تن در سال 1393 برگزار شد و مجموعه هلدینگ ماهان از طریق کنسرسیومی متشکل از شرکت های معدنی و صنعتی در مزایده مذکور شرکت و برنده مزایده شد. شرکت ماهان سیرجان در تیرماه 1394 برای اجرایی کردن مفاد قرارداد تاسیس و به عنوان بهره بردار معدن سنگ آهن شماره 5 گل گهر فعالیت خود را آغاز کرد.
وظیفه اصلی شرکت ماهان سیرجان تامین خوراک پایدار شرک های احیای استیل فولاد بافت (با ظرفیت تولید 800 هزار تن آهن اسفنجی و دو طرح در حال اجرا تولید گندله به ظرفیت 2.5 میلیون تن و فاز دوم آهن اسفنجی به ظرفیت 800 هزار تن) و مجتمع فولاد بناب (با ظرفیت سالانه 2 میلیون تن نورد به عنوان بزرگ ترین فولادساز بخش خصوصی در صنایع پایین دستی) است که شرکت های یا شده به همراه شرکت ماهان سیرجان، هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان وابسته به گروه مالی گردشگری را تشکیل می دهند.
مهدی بهرامی، مدیرعامل شرکت توسعه فرآورى صنایع و معادن ماهان سیرجان در گفت و گویی عنوان کرد: حوزه اصلی فعالیت شرکت ماهان سیرجان شامل اکتشاف، استخراج، فرآوری معادن فلزی و غیرفلزی، انجام خدمات مهندسی در امور معادن و صنایع معدنی، بازرگانی و خرید و فروش مواد معدنی و مشارکت در راه اندازی و بهره برداری از معادن است. پروژه اصلی شرکت در حال حاضر بهره برداری از معدن سنگ آهن شماره 5 گل گهر است که از سال 1394 شروع و پس از 2 سال آماده سازی معدن و باطله برداری به میزان حدود ۲۰ میلیون تن، از مردادماه 1396 وارد فاز بهره برداری شده و تاکنون در مجموع عملیات معدن کاری به میزان 95 میلیون تن شامل حدود 5 میلیون تن سنگ آهن و نزدیک به 90 میلیون تن باطله صورت پذیرفته است.
بهرامی در پاسخ به این پرسش که شرکت ماهان سیرجان چه ویژگی منحصر به فردی دارد، عنوان کرد: شرکت ماهان سیرجان عضو معدنی هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان است که ظرفیت های بزرگی در کل زنجیره فولاد از تولید سنگ آهن تا تولید نورد دارد و طرح های بزرگی نیز در این هلدینگ در حال اجراست و از این حیث مجموعه بزرگی در بخش خصوصی محسوب می شود.
وی در ادامه به اشتغال زایی در این مجموعه معدنی اشاره کرد و گفت: در زمینه اشتغال شاهد افزایش 190 درصد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته بودیم. مجموع سرمایه گذاری پروژه تاکنون بیش از 20 هزار میلیارد ریال بوده که اشتغال زایی مستقیم 800 نفری را در منطقه فراهم آورده که پیش بینی می شود با انجام طرح های توسعه ای شرکت این اشتغال زایی به بیش از 1500 نفر برسد.
برنامه های توسعه ای ماهان سیرجان
مدیرعامل شرکت توسعه فرآورى صنایع و معادن ماهان سیرجان درباره عملکرد شرکت در نیمه نخست سال جاری بیان کرد: طی 6 ماه ابتدایی سال جاری مجموع عملیات معدن کاری شرکت به حدود 19.5 میلیون تن شامل یک میلیون و 250 هزار تن سنگ آهن و 18 میلیون و 250 هزار تن باطله رسیده که نسبت به 6 ماه مشابه در سال 1398، شاهد جهش تولید 223 درصدی در استخراج سنگ و 144 درصدی در باطله برداری بوده ایم.
بهرامی همچنین با اشاره به برنامه های شرکت تا پایان سال خاطرنشان کرد: هدف شرکت تا پایان سال رسیدن به تولید 3 میلیون تن سنگ آهن است، همچنین بخش اعظم مطالعات فاز اول پایداری شیب و مطالعات هیدروژئولوژی معدن که از مهرماه آغاز شده نیز تا پایان سال به پایان خواهد رسید و فاز دوم حفاری های اکتشافی معدن با هدف تکمیل اکتشافات و افزایش ذخایر قابل استخراج در نیمه دوم امسال آغاز خواهد شد.
مدیرعامل شرکت توسعه فرآورى صنایع و معادن ماهان سیرجان به برنامه های توسعه ای این واحد معدنی اشاره کرد و گفت: مهم ترین برنامه های توسعه ای شرکت ماهان سیرجان به عنوان بازوی معدنی هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان احداث کارخانه کنسانتره با ظرفیت 2.5 میلیون تن و افزایش ذخایر سنگ آهن از طریق شرکت در مزایده های واگذاری معادن یا خرید معادن و سنگ آهن است. در حال حاضر نیز در حال تکمیل اکتشافات معدن 5 گل گهر در راستای افزایش ذخایر احتمالی است.
وضعیت مطلوب ماشین آلات در مجموعه
بهرامی در پاسخ به این پرسش که آیا قصد ورود به بازار سرمایه را ندارید، عنوان کرد: اقدامات لازم برای ورود شرکت به بازار سرمایه به عنوان یکی از اهداف اصلی شرکت در سال جاری در حال انجام است و به زودی شرکت ماهان سیرجان به صورت رسمی وارد بازار بورس خواهد شد.
مدیرعامل شرکت توسعه فرآورى صنایع و معادن ماهان سیرجان در پاسخ به این پرسش که فناوری و ماشین آلات معدن تا چه اندازه به روز و بومی شده اند، گفت: با توجه به تحریم های تحمیل شده به کشور بیشتر شرکت های معدنی در تامین ماشین آلات معدنی با مشکلات عدیده مواجه هستند؛ به نحوی که ناوگان ماشین آلات در بیشتر معادن فرسوده است، در معدن شماره ۵ با وجود وجود مشکلات موجود در خرید و واردات ماشین آلات سعی شده با حمایت و پشتیبانی از پیمانکاران ماشین آلات و تجهیزات قابل قبول در معدن فراهم شود. بهرامی ادامه داد: در حال حاضر نیز مجموعه ناوگان ماشین آلات موجود در معدن شماره ۵ نسبت به سایر معادن مشابه در وضعیت مطلوبی به سر می برد و سعی شده است با تامین به موقع قطعات دسترسی مکانیکی ماشین آلات موجود در سطح بالایی حفظ شود و امیدواریم در آینده شاهد تولید ماشین آلات سنگین معدنی در داخل کشور باشیم.
مشکلاتی از جنس معدن
مدیرعامل شرکت توسعه فرآورى صنایع و معادن ماهان سیرجان درباره مشکلات پیشرو عنوان کرد: یکی از مشکلات مهم این شرکت در معدن شماره ۵ گل گهر، نحوه قیمت گذاری سنگ آهن در قرارداد برای محاسبه حق السهم سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) است که با توجه به اینکه در این قرارداد و قراردادهای مشابه فرمول قیمت گذاری یک فرمول صادرات محور وابسته به نرخ ارز و قیمت جهانی سنگ آهن است. بنابراین با افزایش شدید نرخ ارز از مردادماه 1397 و استفاده سازمان ایمیدرو از نرخ ارز آزاد در محاسبات، باقیمت های غیرمنطقی مواجه هستیم؛ به گونه ای که بعضا نرخ محاسبه شده برای کلوخه سنگ آهن حق السهم سازمان بالاتر از قیمت مصوب کنسانتره داخل بوده و اخیرا با افزایش دوباره نرخ ارز به قیمت مصوب گندله نیز نزدیک شده است. درحالی که سنگ تولیدی در چرخه تولید فولاد کشور و به مصرف کارخانه های داخل می رسد. از این رو این موضوع به یک معضل بزرگ در معدن شماره ۵ و سایر معادن با قراردادهای مشابه از قبیل معدن شماره ۲ و ۴ گل گهر و معادن زرند شده و ادامه این روند این معادن را با مشکلات جدی در امر تولید مواجه خواهد کرد.
بهرامی در ادامه افزود: در دو سال گذشته پیگیری های مختلفی صورت پذیرفته است و همچنان امیدواریم با همت مسئولان در سال جهش تولید این مشکل رفع شود تا ادامه روند رو به رشد تولید در این معادن که وظیفه تولید تناژ قابل توجهی از تولید سنگ آهن کشور را بر عهده دارند، حفظ شود. قابل ذکر است که معادن یادشده علاوه بر پرداخت حق السهم، مکلف به پرداخت حقوق دولتی نیز هستند که اخیرا افزایش بیش از 2 هزار درصدی داشته و مشکلات این معادن را دوچندان کرده است.
وی به تحریم ها نیز اشاره کرد و گفت: مشکل دیگر که مشکل عمومی کشور است، تحریم های تحمیل شده به کشور است. همان گونه که بیان شد بیشتر شرکت های معدنی را در تامین ماشین آلات معدنی و قطعات موردنیاز با مشکل مواجه کرده است؛ به نحوی که ناوگان ماشین آلات در اکثر معادن فرسوده است و تامین قطعات به سختی انجام می شود که البته قوانین دست و پاگیر داخلی نیز این معضل را پیچیده تر کرده است.