درحالی‌که افزایش تقاضای فولاد چین و امید به استمرار وضعیت موجود باعث شده بود که نرخ جهانی سنگ‌آهن ظرف هفته‌های گذشته به رکورد ۶ سال اخیر خود برسد، افزایش موجودی سنگ‌آهن در بنادر چین پس از تعطیلات یک هفته‌ای این کشور در ماه اکتبر باعث شد که این روند روبه‌رشد در روزهای اخیر ادامه پیدا نکند، در این میان عدم تحقق کامل وعده‌های مالی دولت چین برای رشد ساختوساز در این کشور نیز تاثیر بسزایی در افت تقاضا برای سنگ‌آهن و روند نزولی این بازار داشت.
در این شرایط کارشناسان بین‌المللی؛ آینده بازار سنگ‌آهن در ماه‌های آینده را متاثر از عوامل متعددی می‌دانند که نتایج انتخابات ایالات‌متحده آمریکا یکی از مهم‌ترین آنها خواهد بود. نتیجه این انتخابات ازسویی با تاثیرگذاری بر ارزش دلار و از طرف دیگر با توجه به سیاست‌های اتخاذی از طرف دولت چین بر بازار تمامی کامودیتی‌ها اثرگذار می‌شود. علاوه بر موارد بیان‌شده، آغاز فصل زمستان نیز از دیگر موارد تاثیرگذار در پیش‌بینی بازار سنگ‌آهن است، باید دید امسال سرمای هوا در چین چه میزان فعالیت‌های ساختوساز را در مرکز و جنوب این کشور تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
رشد بی‌سابقه بازار سنگ‌آهن در گیر و دار شیوع ویروس کرونا رقم خورد
بهای سنگ‌آهن در دنیا، ظرف ماه‌های گذشته افزایش بی‌سابقه‌ای را تجربه کرد به گونه‌ای که این محصول چندین مرتبه رکورد قیمتی خود را از سال ۲۰۱۴ شکست و درنهایت نیز به نرخ ۱۳۰ دلار رسید که این قیمت، بهایی بالا برای این محصول به‌شمار می‌رود. دلایل متعددی در افزایش قابل توجه نرخ سنگ‌آهن ظرف هفته‌های گذشته نقش داشت، از سویی میزان تولید سنگ‌آهن توسط بزرگ‌ترین شرکت‌های تولیدکننده این محصول در دنیا کاسته شد، درگیری‌های قضایی شرکت واله باعث شد تا از میزان تولید سنگ‌آهن برزیل کاسته شود. همچنین افزایش نیاز داخلی سنگ‌آهن کشورهایی از جمله هند به علت افزایش مصرف سرانه فولاد که از ابتدا ماه سپتامبر به وقوع پیوست، باعث کاهش صادرات سنگ‌آهن به چین شد. از طرف دیگر رشد تقاضا برای فولاد در چین میزان تقاضای این کشور برای سنگ‌آهن را افزایش داد و همین موضوع نیز تاثیری بسزا در رشد بهای جهانی این محصول داشت.
افزایش قیمت سنگ‌آهن، فرصتی را ایجاد کرد تا کشورهای مختلفی ازجمله قزاقستان، مالزی، کنیا و... که قبلاً در بازار سنگ‌آهن حضور داشتند ولی صادرات‌شان محدود بود، به‌صورت پررنگ‌تر و حتی کشورهایی از جمله پاکستان، تانزانیا، مراکش و... برای اولین‌بار وارد بازار صادراتی این محصول شوند. هندوستان از دیگر کشورهایی بود که به‌شدت از شیوع ویروس کرونا متاثر شد و درگیری این کشور با شیوع ویروس کرونا و کاهش فعالیت‌های ساخت و ساز درنهایت باعث شد که سرانه مصرف فولاد هند افت پیدا کند؛ همین موضوع افت تقاضای سنگ‌آهن را در این کشور رقم زد. در ادامه بخشی از سنگ‌آهن مازاد این کشور به مقصد چین صادر شد، هرچند از ماه سپتامبر مجدداً تولید فولاد این کشور رشد پیدا کرد و به حالت عادی بازگشت و همین موضوع نیز باعث شد تا دوباره سنگ‌آهن این کشور به مصرف فولادسازان داخلی برسد.
افزایش بهای جهانی سنگ‌آهن تمرکز سرمایه‌گذاران متعدد بر تولید و صادرات سنگ‌آهن را به‌دنبال داشته است که این موضوع باعث می‌شود این بازار به نقطه اشباع نزدیک شود. رسیدن این بازار به نقطه‌اشباع می‌تواند آغازی برای کاهش بهای این محصول در بازارهای جهانی باشد.
افت بازار مصرف فولاد چین با شروع فصل زمستان
درحالی‌که نرخ این محصول در اوج قیمتی به‌سر می‌برد، تعطیلات یک هفته‌ای چین باعث شد که بهای این محصول اندکی افت پیدا کند. با این وجود در اولین روز بازگشایی بازارهای چین در روز جمعه ۹ اکتبر بهای سنگ‌آهن در چین با افزایش ۲ دلار و ۷۰ سنتی روبه‌رو شد. این افزایش قیمت بعد از تعطیلات هیجانی و در اثر روند افزایش قیمت بازار پیش از تعطیلات بود. اگرچه روز شنبه و یکشنبه ۱۰ و ۱۱ اکتبر به علت اتمام تعطیلات هفتگی در چین تعطیل نبود اما تعطیلی بازار سایر نقاط دنیا و به‌خصوص سنگاپور باعث شد که رسیدن به نرخ واقعی سنگ‌آهن تا روز دوشنبه ۱۲ اکتبر به طول بینجامد. در ادامه بهای این محصول در روز دوشنبه ۱۲ اکتبر در بنادر چین کاهشی شد. عدم تقاضا برای محموله‌های سنگ‌آهن در تعطیلات روزهای ابتدایی اکتبر باعث افزایش موجودی سنگ‌آهن در بنادر چین شد به‌گونه‌ای که موجودی سنگ‌آهن بنادر چین در هفته منتهی به ۹ اکتبر به بالاترین سطح ۷ ماهه خود یعنی ۱۲۰ میلیون و ۶۰۰ هزار تن رسید که این موضوع عامل اصلی کاهش قیمت بود.
درحالی‌که امید به رشد اقتصادی چین و توسعه فعالیت‌های زیرساختی این کشور زمینه‌ساز رشد بهای فولاد و سنگ‌آهن در دنیا شده بود، ظرف روزهای گذشته مشخص شد که دولت این کشور منابع مالی وعده داده شده را به‌طور کامل محقق نکرده است و همین موضوع نیز باعث می‌شود که رشد بازار مصرف وعده داده شده محقق نشود. این موضوع می‌تواند سیگنالی منفی به بازار فولاد و سنگ‌آهن دنیا ارسال کند.
قیمت سنگ‌آهن در نرخ‌های فعلی با نوسانات چند دلاری تا پایان ماه اکتبر حفظ خواهد شد. اما پیش‌بینی این بازار برای هفته‌های بعد نیاز به درنظر گرفتن متغیرهای بیشتری دارد. از سویی رسیدن موجودی سنگ‌آهن چین به حد اشباع در ماه نوامبر پررنگ است. این موضوع سیگنال قوی منفی را به بازار وارد می‌کند.
ظرف ماه‌های آینده فصل زمستان در چین نیز شروع می‌شود، از آنجا که این کشور در فصل زمستان به علت پدیده وارونگی هوا با آلودگی قابل توجه هوا در زمستان روبه‌رو می‌شود، دولت این کشور اقدامات سختگیرانه‌ای را به منظور کنترل آلودگی هوا درنظر می‌گیرد که تعطیلی فولادسازان این کشور از جمله این موارد است. درحال‌حاضر برنامه کاهش تولید به فولادسازان در منطقه تانگشان چین طبق روال هر ساله اعلام شده که این موضوع افت تقاضا برای سنگ‌آهن و کاهش بهای این محصول را به‌دنبال دارد. علاوه بر موارد بیان شده، میزان سرمای زمستان چین می‌تواند به‌صورت مستقیم بر بازار مصرف فولاد این کشور اثرگذار شود. اگرچه بخش شمالی چین در فصل زمستان همواره با سرمای هوا روبه‌رو است اما وضعیت در مناطق مرکزی و جنوبی متفاوت است. اگر امسال چین با زمستان سردی در بخش مرکزی و جنوبی روبه‌رو شود، از میزان فعالیت ساخت و ساز این کشور کاسته می‌شود که این موضوع می‌تواند بازار مصرف را محدود و افت قیمت را به‌دنبال داشته باشد.
وابستگی بازار فولاد و سنگ‌آهن چین به نتایج انتخابات آمریکا
انتخابات ایالات‌متحده آمریکا در ۳ نوامبر (۱۳ آبان) برگزار می‌شود و نتیجه این انتخابات بر بازار کامودیتی‌ها اثرگذار است. نه تنها انتخاب فرد که درصد آرای هریک از طرفین نیز می‌تواند در بهای کامودیتی‌ها تاثیر بگذارد. نتیجه این انتخابات ارزش دلار آمریکا را تغییر می‌دهد. اگر نتیجه انتخابات باعث کاهش ارزش دلار شود، صادرات از ایالات‌متحده آمریکا زیاد شده و افزایش ارزش دلار نتیجه‌ای معکوس را به‌دنبال خواهد داشت و این موضوع خود عاملی مهم در بهای بازارهای کالایی از جمله سنگ‌آهن خواهد بود.
وضعیت فعلی چین بعد از تعطیلات مطابق پیش‌بینی‌ها نبود. همان‌گونه که عنوان شد کمبود منابع مالی برای ادامه پروژه‌های ساخت و ساز این کشور به‌شدت احساس می‌شود و در این شرایط به‌نظر می‌رسد که سیاست تزریق یا عدم تزریق پول توسط دولت چین کاملاً وابسته به نتایج انتخابات آمریکا باشد. در واقع چین به‌عنوان اقتصاد اول آینده دنیا، خود را برای نتایج این انتخابات آماده کرده است. به ظاهر چین از عدم موفقیت ترامپ خوشحال می‌شود اما این ظاهر قضیه است، چرا که دولت چین در دولت اول ترامپ، خود را برای مقابله با تهدیدات آمریکا آماده کرده است و به خوبی توانسته تا نتیجه جنگ تجاری را به سود خود به پایان برساند.
در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات، احتمال افزایش قیمت کامودیتی‌ها به قوت وجود دارد. دولت چین نیز منابع مالی جدیدی را تزریق می‌کند تا با این روش بتواند اقتصاد را در خاور دور همچنان کنترل کند، درواقع کنترل اقتصاد در خاور دور با داشتن منابع مالی امکان‌پذیر است. اما اگر جو بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب شود، سیاست تزریق مالی چین در ابهام قرار می‌گیرد.
اما عدم تامین منابع مالی جدید از سوی چین باعث می‌شود که میزان ساختوساز این کشور به میزان مورد پیش‌بینی نرسد که همین موضوع به افت مصرف فولاد و مقاطع در این کشور می‌انجامد. با کاهش بازار مصرف فولاد در چین، از سویی نرخ این محصول در داخل این کشور کاهش پیدا می‌کند و از طرف دیگر باتوجه به اینکه این کشور بزرگ‌ترین بازار مصرف و حتی واردکننده فولاد دنیا به شمار می‌رود، بازار فولاد دنیا نیز متاثر می‌شود. به‌عنوان مثال می‌توان به سه سال پیش اشاره کرد، در اکتبر و نوامبر سال ۲۰۱۷ میزان مصرف فولاد چین کاهش داشت، به گونه‌ای که واردات فولاد این کشور متوقف شد. این موضوع از سویی باعث افت بهای فولاد در سایر نقاط دنیا شد و از طرف دیگر تضعیف بهای سنگ‌آهن را نیز به‌دنبال داشت.
منبع: دنیای اقتصاد