اقتصاد چین که بزرگ‌ترین عامل در بازگشت قیمتی کامودیتی‌ها پس از هجوم ویروس کرونا بوده است، انتظار می‌رود تا پایان سال ۲۰۲۰ به همین رویه ادامه دهد. چین در سه ثلث اول سال با استراتژی تزریق محرک اقتصادی که بیشتر بر توسعه بخش زیرساخت متمرکز بوده، توانسته این انتظار را به وجود بیاورد که تنها این کشور است که در سال ۲۰۲۰ رشد اقتصادی مثبتی رقم خواهد زد. وزارت اقتصاد این کشور نیز اخیرا به دولت‌های محلی دستور داده باقی‌مانده سهمیه اوراق قرضه را منتشر کنند که می‌تواند تایید پروژه‌های کوتاه‌مدت در حوزه زیرساخت را افزایش دهد.
علاوه بر این، انتظار می‌رود پکن ماه آینده (اکتبر) دستور افزایش خرید کامودیتی‌ها را برای تقویت موجودی‌ها پیش از شروع برنامه پنج ساله ۲۰۲۵-۲۰۲۱ بدهد. واردات چین در سه بازار سنگ‌آهن، زغال سنگ و سویا نشان می‌دهد این کشور از ابتدای سال ۲۰۱۸ تاکنون رویه افزایش این کالاها را پیش گرفته است. این موتور محرکه اقتصاد جهانی از ابتدای سال خرید زغال سنگ را ۸/۶ درصد افزایش داده است. همزمان واردات سنگ آهن و سویا به ترتیب ۸/۱۱ و ۷/۱۷ درصد رشد داشته است. بر اساس گزارش هلنیک شیپینگ، چین از ابتدای ۲۰۲۰ تا جولای ۳۴۸ محموله اضافه سنگ آهن نسبت به سال قبل وارد کرده که رقم واردات را در این بازه به ۶۵۹ میلیون تن رساند.
استراتژی چین در بازار کامودیتی‌ها به نجات کشورهای بزرگ تولیدکننده این کالاها مانند استرالیا آمده است اما تیره شدن روابط این دو کشور به دلایل تجاری و همینطور بر سر منشأ انتشار کووید-۱۹ نااطمینانی‌هایی را در این حوزه به وجود آورده و گزارش‌هایی مبنی بر برنامه چین برای خرید از منابع متنوع‌تر به گوش می‌رسد تا وابستگی به استرالیا کاهش یابد.
چشم‌انداز تقاضای چین در سه ماه پایانی
چین در روزهای گذشته گزارش ماهانه آمار آگوست برای تولید صنایع، خرده‌فروشی و سرمایه‌گذاری دارایی ثابت را منتشر کرده است. به گفته ویوک دار، تحلیلگر کالایی CBA این داده‌های آماری کاملا نشان می‌دهد تقاضای چین برای کالاها ادامه خواهد یافت. دار می‌گوید تولید صنعتی چین در ژوئن ۶/۵ درصد افزایش یافته که بیش از انتظارات کارشناسان برای رشد ۱/۵ درصدی بوده است. همچنین بر اساس این آمار، تولید فولاد چین در آگوست اندکی کاهش یافته و از ۱/۹ درصد به ۴/۸ درصد رسیده است. با این حال، افت اندک سطوح تولید فولاد و آهن خام پیش از این مورد انتظار بود زیرا رشد تولید در ماه جولای بسیار قوی بود و بعید بود با همین نرخ ادامه پیدا کند. دار ادامه داده، درحالی که رشد تولید فولاد اندکی کند شده و ممکن است به سیگنالی برای کاهش بلندمدت تولید تعبیر شود اما همچنان نرخ تولید آنقدر بالا هست که قیمت سنگ آهن را به بالاترین سطوح از ژانویه ۲۰۱۴ در ابتدای سپتامبر سال جاری برساند.
علاوه بر این، ارقام بالای تولید زغال سنگ داخلی چین به معنای ادامه محدودیت‌ها در واردات این سوخت است. همزمان، تولید چین در بخش‌های پایین‌دستی مانند تلفن همراه، مدارهای یکپارچه و روباتیک نیز در آگوست اوج گرفته است. به گفته این کارشناس، حمایت ادامه‌دار دولت چین برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت به تقویت تقاضای بازارهای کالایی تا پایان سال می‌انجامد. CBA برآورد کرده دولت‌های محلی اکنون حدود سه‌چهارم راه برنامه محرک مالی دولت را طی کرده‌اند؛ بسته‌ای که بیش از هر بخشی بر توسعه زیرساخت متمرکز بوده است. همچنین بلومبرگ گزارش داده دولت پکن در اکتبر دستور افزایش خرید برخی کالاها را بر تقویت موجودی انبارها تا پیش از شروع برنامه پنج ساله ۲۰۲۵-۲۰۲۱ خواهد داد.
ضعف بازار محرک خرید چین
چین پیش از این نیز با دوره‌های تقاضای بالا مواجه شده اما برخی کارشناسان بازار به این می‌اندیشند که آیا این اوج‌گیری تقاضا با دفعات گذشته متفاوت است؟ گاوین ونت، موسس ماین لایف و تحلیلگر ارشد منابع به وب سایت استاک هد گفته منطقی است کشوری که مشتری بسیاری از کامودیتی‌ها است زمانی که قیمت‌ها پایین است به سوی خرید بیشتر این کالاها حرکت کند و موجودی خود را با بخشی از این خریدها افزایش دهد. او می‌گوید محسوس است که وقتی بازار سنگ آهن و مس ضعیف است و نوسان قیمتی بالا است، خبرهایی مبنی بر رشد خرید چین به گوش می‌رسد. سنگ آهن و مس دو عامل کلیدی رشد اقتصادی این کشور است که به وسیله سرمایه‌گذاری دولتی تحریک شده است. چین سنگ آهن می‌خرد تا کارخانه‌هایش را تغذیه کند و در این موضوع استرالیا یک عرضه‌کننده قابل اعتماد به حساب می‌آید. خرید چین می‌تواند علاوه بر افزایش قیمت کامودیتی‌ها، کف قیمتی برای آنها ایجاد کند چراکه سرمایه‌گذاران و صندوق‌ها هنگام انجام معاملات به وضعیت چین در این بازارها نگاه می‌کنند.
دلایل دوگانه رشد تقاضای کبالت
کبالت که در محصولات الکترونیکی کاربرد زیادی دارد پس از طی یک دوره طولانی ضعف بازار، ماه گذشته رشد قیمت را آغاز کرد و به ۳۳ هزار دلار در هر تن رسید که منعکس‌کننده تقاضای قوی است. اداره ذخایر دولتی چین که مدیریت انبارهای استراتژیک کامودیتی‌ها را بر عهده دارد به معامله‌گران گفته کبالت بیشتری بخرند. کبالت عمدتا در یک کشور به نام جمهوری دموکراتیک کنگو تولید می‌شود. به گفته ونت، در مورد فلزات راهبردی مانند کبالت می‌توان گفت خرید چین با دو هدف صورت می‌گیرد. نخست به این دلیل که از مزیت قیمت‌های پایین بهره ببرد. ثانیا این کشور خرید کبالت را افزایش می‌دهد تا خود را از سکته‌هایی که در عرضه ممکن است در آینده پیش آید، محافظت کند و این فقط در مورد کبالت صادق نیست. قیمت‌های دیگر فلزات از جمله آلومینیوم نیز از این موضوع بهره برده‌‌اند.
ذخیره‌سازی مازاد تولید آلومینیوم
قیمت آلومینیوم در بورس فلزات لندن برای نخستین بار از اوایل مارس بالای ۱۷۰۰ دلار در هر تن معامله شد و حتی در مقاطعی از جمله در معاملات دیروز از مرز ۱۸۰۰ دلار نیز عبور کرد. این در حالی است که تولید این فلز در چین به رکورد ۱۰۰ هزار تن در روز رسیده است. دنیل بریزمن، تحلیلگر کامرزبنک در این مورد می‌گوید: با نگاه به کل سال، می‌بینیم که تولید فولاد و آلومینیوم به وضوح در مسیر رکوردشکنی است. به رغم تقاضای قوی در چین، ما بر این باور هستیم که این کشور بیش از میزان تقاضا تولید می‌کند تا مازاد آن را ذخیره کند.
بر اساس این گزارش، چیزی که از آن مطمئن هستیم این است که استرالیا به‌عنوان تولیدکننده بسیاری از کالاهای پرتقاضا از افزایش قوی تقاضا در چین برای کبالت، زغال سنگ، سنگ‌آهن و غلات، سود زیادی خواهد برد.
عدم قطعیت در روابط کالایی چین و استرالیا
چین و استرالیا برای مدت زیادی قراردادهای معدنی با هم داشته‌اند که به واسطه آنها سنگ آهن و پول آزادانه بین دو کشور در گردش بوده است. با وجود این، فشارهای سیاسی و نااطمینانی‌های مربوط به پاندمی کرونا این رابطه را تهدید می‌کند. در یک دهه گذشته چین از تولید بالای سنگ آهن استرالیا بهره برده است. استرالیا به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده سنگ آهن دنیا سهمی ۶۰ درصدی از واردات چین دارد. چین با به کارگیری این کامودیتی فولادساز قصد دارد ۹۸۱ میلیون تن فولاد را در سال ۲۰۲۰ تولید کند. با این حال، این روابط در سال‌های اخیر محدود شده است چراکه چین به دنبال کاهش اتکا به یک کشور برای تامین تقاضای سنگ آهن خود است. سرمایه‌گذاری این کشور در استرالیا از ۵/۱۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ به ۲/۶ میلیارد دلار در ۲۰۱۸ رسید که بخش معدنی در این کاهش سهم عمده‌ای داشته است. بر اساس آمار دانشگاه سیدنی و KPMG، سرمایه‌گذاری معدنی چین در استرالیا به شدت سقوط کرده و در سال ۲۰۱۸، ۹۰ درصد پایین آمده است. فقط پنج قرارداد در این بخش در سال ۲۰۱۸ تکمیل شده است.
سرمایه‌گذاری چین در مقیاس بالا باعث شده حتی با کاهش ۹۰ درصدی آن در استرالیا، حجم پول زیادی بین دو کشور رد و بدل شود. بر این اساس، در سال ۲۰۱۸، چین نیم میلیارد دلار از سهام معدنی استرالیا را خریده است. با این حال، اتفاقات ژئوپلیتیک اخیر بر این رابطه اثرگذار بوده است. از آنجا که استرالیا چین را برای انتشار ویروس کرونا سرزنش می‌کند و چین می‌خواهد فلزات و مواد معدنی مورد نیاز خود را از کشورهای دیگر به دست آورد، آینده این روابط در سایه ابهام قرار گرفته است.
در پی همه‌گیر شدن کرونا در جهان، برخی کشورها در مورد تجارت با چین مردد شدند و استرالیا تنش‌ها با این کشور را افزایش داده. استرالیا درخواست بازرسی بین‌المللی برای تعیین منشأ پیدایش کووید-۱۹ داده است. در پاسخ چین واردات گوشت گاو و جو را از این کشور کاهش داد. استرالیا نیز مقررات مالکیت دارایی‌های استراتژیک شرکت‌های آسیب‌دیده در دوره شیوع کرونا را سخت‌تر کرده که به تنش‌های دیپلماتیک انجامیده. هر چند در حال حاضر این اتفاقات چندان تاثیر شدیدی بر معادن دو کشور نگذاشته اما با توجه به این موضوع که استرالیا ۹۰ درصد صادرات سنگ آهنش را به چین می‌فرستد، ممکن است به تدریج این اثر برجسته‌تر شود.
منبع: دنیای اقتصاد