ماه‌ها است که بازار ورق فولادی به هم ریخته و به‌رغم اینکه تولیدکنندگان، تمام تلاش خود را برای تامین بازار و تنظیم آن به کار گرفته‌اند، اما آنچه که برآیند و خروجی کار است، برای هیچ یک از طرفین اعم از تولیدکننده، مصرف‌کننده، سیاست‌گذار و متولی تولید خوشایند نیست. تولیدکنندگان با تمام توان نسبت به تولید اقدام می‌کنند و مصرف‌کنندگان با حداکثر قیمت آن را از واسطه‌ها خریداری می‌کنند. واقعیت آن است که فرآیندهای توزیع این محصولات اکنون در بازار با مشکل مواجه هستند و اکنون کارها به شکلی پیش رفته است که دستورالعمل‌های متفاوتی نیز برای ساماندهی بازار صادر می‌شود. تامین مواد اولیه برای هر تولیدکننده‌ای، چالش‌ها و دغدغه‌هایی را ایجاد می‌کند که بر هیچ کس پوشیده نیست؛ ولی در حوزه محصولات فولادی جهت اطمینان‌خاطر تولیدکنندگان از تامین پایدار مواد اولیه، نیاز است قراردادهای بلندمدتی منعقد شود که تحقق این مهم از طریق عرضه ترکیبی از عرضه عمومی‌و اختصاصی در بورس کالا قابلیت تحقق دارد.
طهمورث جوانبخت، معاون فروش و بازاریابی شرکت فولادمبارکه با تاکید بر اینکه تولیدکنندگان فولاد به فروش محصولات خود کاملا پایبند بوده و به تعهدات خود عمل می‌کنند، بر این باور است که کنترل دستوری قیمت فولاد سبب اختلاف قیمت ورق در بازار شده است؛ بنابراین دولت باید وارد گود شده و مکانیزم‌هایی را به کار گیرد که توزیع ورق به صورت کاملا نظارت شده و بدون دخالت‌های دستوری دولت به شیوه عرضه و تقاضا پیش رود.
به گفته وی، واقعیت آن است که از دلایل اصلی اختلاف قیمت ورق در بازار را می‌توان با اطمینان، کنترل دستوری قیمت ورق فولادی به جای تعیین قیمت در فرآیند شفاف عرضه و تقاضا در بورس کالا عنوان کرد.
معاون فروش و بازاریابی شرکت فولاد مبارکه افزود: نوسانات نرخ ارز و انتظار افزایش قیمت ورقهای فولادی در بین مشتریان نیز بی‌تاثیر نبوده و شرایط را به نحوی پیش برده است که موجب افزایش عطش تقاضا و انباشت ورق در شرکت‌های خریدار به دلیل ترس از افزایش قیمت بیشتر و نیز سفته‌بازی و سودجویی دلالان به دلیل عدم توان خرید شرکت‌های تولیدکننده واقعی شود.
وی تصریح کرد: اصرار بیش از حد بر کنترل قیمت در بورس کالا نیز دقیقا سبب ورود دلالان به چرخه خرید محصول می‌شود، به نحوی که دلالان در این بازار حضور داشته و با انجام عملیات سفته‌بازانه خرید اقلامی‌که باید دقیقا به دست تولیدکننده واقعی که به نوعی مصرف‌کننده واقعی محصولات فولادی است، برسد؛ از این رو محصولات فولادی به سختی به دست مصرف‌کننده واقعی می‌رسند؛ چراکه واسطه‌ها این فرصت را از صنایع پایین‌دستی به عنوان مصرف‌کننده واقعی می‌گیرند.
جوانبخت تاکید کرد: باید همانند سال‌های گذشته عرضه اختصاصی هر چه بیشتر برای شرکت‌هایی همچون فولاد مبارکه فعال شود تا بتواند نیاز تولیدکنندگان واقعی را بر اساس شناخت و تجربه ۲۵ ساله خود تامین کند تا ضرورت برای مراجعه مشتریان به بازار و در صف انبوه دلالان نبوده و سفته‌بازی نیز کاهش یابد.
وی خاطرنشان کرد: واقعیت آن است که در سال ۹۸ مصرف ظاهری اسلب در کشور حدود ۸ میلیون تن بوده که تقریبا همین مقدار نیز، به بازار داخل عرضه شده که البته لازم است جهت تامین هرچه بیشتر اسلب مورد نیاز بازار داخلی، اهتمام جدی‌تری صورت گیرد و تولیدکنندگانی که توامان اسلب، بلوم و بیلت تولید می‌کنند، تمرکز اصلی خود را بر تامین حداکثری اسلب مورد نیاز بازار داخلی قرار دهند.
معاون فروش و بازاریابی شرکت فولاد مبارکه ادامه داد: باید به این نکته توجه داشت که اسلب تحویل شده به نوردکاران کشور، برای تولید محصولات خطوط پایین‌دستی فولادی نظیر گرم، سرد و پوشش‌دار است که بر این اساس، اگر دیگر شرکت‌های نوردکار، محصولات تولیدی خود را مانند شرکت فولاد مبارکه به صورت منظم و مداوم در بورس عرضه کنند، تقاضای بازار فروکش کرده و تعادل بین عرضه و تقاضا پدیدار می‌شود که برای این مهم ضروری است چند اقدام کلیدی و اساسی صورت گیرد.
وی تاکید کرد: نوردکاران، باید زمینه‌ای را فراهم آورند که بهره‌وری خطوط تولیدی خود را افزایش دهند، ثانیا قرار تعهد تولید برای آنها از سوی دولت و سیاست‌گذار صادر شود، اما این دو کار به تنهایی کافی نیست و باید قیمت پایه برای نوردکاران به نحوی در نظر گرفته شود که این نرخ، براساس میانگین کشف شده قیمت‌های قبلی باشد.
جوانبخت افزود: از ابتدای راه‌اندازی بورس کالا در کشور، شرکت فولاد مبارکه همواره و به صورت پیوسته و منظم، تنها شرکت عرضه‌کننده ورقهای فولادی بوده است؛ در حالی که دیگر تولیدکنندگان ورق، تاکنون هیچگونه عرضه‌ای در بورس کالا نداشته و پیگیری نهادهای نظارتی نیز منجر به عرضه آنها نشده است که بر این اساس باید تدابیر لازم و موثری در این خصوص اتخاذ شود و نظارت دستگاه‌های نظارتی روی عملکرد این شرکت‌ها بیشتر شود.
وی با اشاره به اینکه باید همه تولیدکنندگان دست به دست هم داده و نیاز داخلی و صنایع پایین‌دستی را به قیمت مناسب و در شرایط خوب تامین کنند، گفت: تاکنون فولاد مبارکه در این مسیر از هیچ کوششی دریغ نکرده است. شرکت فولاد مبارکه دارای کامل‌ترین زنجیره خطوط تولید محصولات فولادی تخت و تنها عرضه‌کننده همیشه در صحنه بورس کالا بوده و هست. معاون فروش و بازاریابی شرکت فولاد مبارکه تصریح کرد: این شرکت همواره از سیاست‌گذاری‌های کلان کشور از جمله عرضه محصولات در بورس کالا، فروش محصولات بر اساس سامانه بهین‌یاب و مواردی از این دست تبعیت کرده و اطلاعات شفاف و روشنی در اختیار تمام نهادهای نظارتی و عامه مردم گذاشته است. هم‌اکنون انتظار تامین کالا از سوی فولاد مبارکه به عنوان تنها مرجع شفاف تامین ورق فولادی تخت در کشور برای تمام صنایع خصوصا مشتریانی که به محصولات با کیفیت نیاز بیشتری دارند ایجاد شده است.
جوانبخت با اشاره به دغدغه تامین پایدار مواد اولیه صنایع پایین دستی در حوزه فولاد، افزود: تامین مواد اولیه برای هر تولیدکننده‌ای، چالش و دغدغه‌هایی را ایجاد می‌کند که بر هیچ‌کسی پوشیده نیست؛ ولی در حوزه محصولات فولادی برای اطمینان‌خاطر تولیدکنندگان از تامین پایدار مواد اولیه، نیاز است قراردادهای بلندمدتی منعقد شود که این مهم از طریق عرضه ترکیبی از عرضه عمومی و اختصاصی در بورس کالا قابلیت تحقق دارد.
وی در مورد برنامه‌های فولادمبارکه برای تامین ورق موردنیاز صنایعی مانند خودروسازی، قطعه‌سازان و لوازم خانگی تصریح کرد: تقاضای ماهانه کلاف و ورق سرد ۸۸ هزار تن بوده که ۶۵ هزار تن آن مربوط به تقاضای صنایع استراتژیک خودروسازی، قطعه‌سازی و لوازم خانگی است.
به گفته معاون فروش و بازاریابی شرکت فولاد مبارکه، تامین نیاز صنایع یاد شده فقط با عرضه عمومی، به مخاطره خواهد افتاد؛ بنابراین تنها راه‌حل این است که تامین نیاز صنایع استراتژیک مذکور از طریق ۹۰ تا ۹۵ درصد عرضه اختصاصی در بورس کالا و مابقی از طریق عرضه عمومی انجام پذیرد و از این طریق کل تقاضای صنایع مذکور که در کشور قابل تولید است تامین خواهد شد.
وی در مورد راه‌حل مدیریت فضای کنونی و روش‌های دولت برای کنترل این فضا تاکید کرد: یکی از بهترین راهکارهای کارشناسی و روشنی که دولت به واسطه آن می‌تواند شرایط را بهبود بخشد، تسهیل عرضه اختصاصی فولاد مبارکه است که بر اساس شناخت فنی و کارشناسی ۲۵ ساله خود نیاز مشتریان واقعی را تامین کرده و تضمین خواهد شد که تولیدکنندگان واقعی دغدغه تامین مواد اولیه را نداشته باشند.
جوانبخت خاطرنشان کرد: با راهکارهای یاد شده تقاضا در بازار کاهش و حساسیت روی تعیین قیمت در بورس هم از بین رفته و به مدت حداکثر سه ماه قیمت‌ها به شرایط عادی برمی‌گردد و عملا بازار کنترل خواهد شد.
وی در مورد راهکارهای دیگر از جمله عرضه در بورس کالا گفت: کنترل دستوری قیمت و بر هم زدن نظام کشف قیمت از طریق عرضه و تقاضا در بورس در مرداد ۹۷ نیز تجربه شد و تقاضا افزایش و اختلاف بین قیمت بورس و بازار رشد یافت اما از آذر همان سال که فشارها برداشته شد، قیمت‌ها کنترل و بازار روی آرامش به خود گرفت.
معاون فروش و بازاریابی شرکت فولاد مبارکه گفت: هم اکنون فولاد مبارکه به صورت ۱۰۰ درصدی محصولات خود را در بورس عرضه می‌کند؛ ضمن اینکه ۴۰ درصد محصولات گرم در تالار‌های اصلی و ۶۰ درصد باقی مانده بر اساس دستورالعمل‌های ستاد تنظیم بازار عرضه می‌شود.
به گفته وی، نکته حائز اهمیت آن است که بر اساس دستورالعمل‌های ستاد تنظیم بازار، فولاد مبارکه در زمینه ورق سرد در تالار‌های اصلی ۲۰ درصد و برای صنایع استراتژیک نیز فولاد ۸۰درصد عرضه دارد.
به گفته جوانبخت، از سال ۸۵ محصولات فولاد مبارکه در بورس کالا عرضه شده است؛ بنابراین فولاد مبارکه به وظیفه حاکمیتی خود عمل کرده است. همچنین عرضه فولاد مبارکه بر اساس برنامه‌ریزی بورس کالا است، این شرکت همان اول کف عرضه را رعایت می‌کند و اول هر ماه عرضه عمومی انجام می‌شود.
معاون فروش و بازاریابی شرکت فولاد مبارکه افزود: از سوی دیگر، مچینگ فولاد مبارکه کاملا مشخص است و عرضه به صورت اختصاصی به تولیدکنندگان واقعی صورت می‌گیرد. در عرضه اختصاصی نیز کارشناسی صورت گرفته است و ظرفیت تولیدکنندگان پایین‌دست را مورد ارزیابی قرار می‌دهیم.
وی تصریح کرد: فولاد مبارکه بر اساس تجارب چندین ساله در عرضه محصولات به بازار، اطمینان دارد با تعیین قیمت طبق فرآیند عرضه و تقاضا، فعال شدن فروش مچینگ و بازگشت به روال عادی عرضه در بورس کالا، روند نزولی التهاب قیمت در بازار آغاز خواهد شد و این امر در مجموع به نفع زنجیره فولاد کشور و بازگشت ثبات به بازار محصولات فولادی تخت خواهد بود.
جوانبخت خاطرنشان کرد: باید تمامی بندهای تصمیمات هشتادمین جلسه کارگروه تنظیم بازار اجرا شود، از جمله عرضه محصولات سایر شرکت‌های خریدار ورق فولادی و نوردکاران در بورس کالا، فروش انواع لوله و پروفیل حداکثر ۱۲ درصد بیشتر از قیمت ورق گرم دریافتی در همان ماه، نظارت و کنترل بر موجودی انبارهای مستقر در استان‌ها، تسهیل در عرضه محصولات فولاد مبارکه به میزان ۴۰ درصد ورق گرم و ۲۰درصد ورق سرد در تالار معاملات بورس کالا و فروش بقیه تولیدات در مچینگ و عدم ابطال معاملات نیز رعایت شود.
به گفته وی، از سوی دیگر، روش تعیین قیمت پایه در بورس کالا و سقف رقابت نیز باید اصلاح شود که بر این اساس، پیشنهاد می‌شود قیمت پایه برابر با متوسط موزون قیمت کشف شود و امکان رقابت تا سقف قیمت‌های جهانی با نرخ تسعیر ارز سنا (اسکناس) در نظر گرفته شود. با این روش نوسانات قیمت در عرضه‌های متوالی به حداقل می‌رسد و مشتریان به دلیل اطمینان از ثبات نسبی قیمت و دریافت کالا برای خرید از بورس کالا هجوم نمی‌آورند.
معاون فروش و بازاریابی شرکت فولاد مبارکه همچنین افزود: از سوی دیگر، به علت نیاز گروه فولاد مبارکه به ارز برای تامین برخی تجهیزات و مواد اولیه از خارج کشور، لازم است صادرات حدود ۲۵ درصد مجموع محصولات گروه فولاد مبارکه مجاز باشد و موانع انجام صادرات این گروه تا این سقف برداشته شود؛ ضمن اینکه برای تداوم تولید در شرکت‌های فولادساز از جمله فولاد مبارکه تامین به موقع و کافی مواد اولیه مورد نیاز ازجمله سنگ‌آهن و کنسانتره لازم و ضروری است و باید معادن و کارخانه‌های تولیدی ملزم به تامین به‌موقع و مداوم مواد اولیه برای شرکت‌های فولادی باشند.
به گفته وی، اجرای تصمیمات کمیته تخصصی تنظیم بازار در اول مرداد ماه سال‌جاری باید به‌منظور بررسی کارشناسی دقیق‌تر به تاخیر بیفتد تا پس از اصلاح آن مجددا ابلاغ شود.
جوانبخت با تاکید بر اینکه فولاد مبارکه برای توسعه و تامین صنایع داخل کشور گام‌های موثری برداشته است، تصریح کرد: میزان واردات محصولات فولادی تخت طی چند سال گذشته از ۳ میلیون و ۶۷۸ هزار تن به ۵۰۸ هزار تن در سال ۹۸ رسید و ۸۶ درصد تنزل یافت. به این ترتیب از یک طرف وابستگی صنایع فلزی به فولادسازان خارجی و دیگر کشورها کاهش یافت و از طرف دیگر موجب اشتغال‌زایی و رونق تولید بیشتر در داخل کشور شد که البته در کنار آن می‌توان به جلوگیری از خروج میلیاردها دلار از کشور نیز اشاره کرد.
وی افزود: مشتریان فولاد مبارکه در ۱۲ زمینه مختلف فعالیت می‌کنند که یکی از آنها مربوط به صنایع تکمیلی و نوردکاران است.
معاون فروش و بازاریابی شرکت فولاد مبارکه تصریح کرد: فولاد مبارکه با رویکرد توسعه زنجیره پایین‌دستی و در جهت حمایت از بازار داخل، کالای موردنیاز و خوراک خطوط تولیدی شرکت‌های فولادی را تامین کرد تا از یک سو در شرکت‌های مذکور تولید و اشتغال تداوم یابد و از سوی دیگر محصولات فولادی تخت تولیدشده در آن شرکت‌ها به بازار عرضه شود.
منبع: دنیای اقتصاد