وضعیت بازار جهانی فولاد در ماه‌های اخیر پیچیده‌تر از گذشته شده است. از یک جهت سردرگمی تقاضا در جهان، تولیدکنندگان و بازارهای صادراتی را سردرگم کرده و از سوی دیگر چین، بزرگترین تولیدکننده و مصرف‌کننده استیل جهان با اطمینان به تقاضای پرقدرت داخلی خود از بازارهای صادراتی خارج شده و برای تامین استیل مورد نیاز بازار داخلی خود نیز به واردات گسترده فولاد روی آورده است. این امر فرصت خوبی را در اختیار سایر تولیدکنندگان مانند ترکیه قرار داده است تا بتوانند سهم بیشتری از بازار تجارت بین‌المللی فولاد را در اختیار بگیرند.
معادلات جدید در تجارت فولاد
براساس آمارهای گمرکی چین، صادرات محصولات استیل نهایی این کشور در ماه جولای اندکی بهبود نسبت به گذشته را تجربه کرد. با این وجود واردات فولاد کماکان در حال افزایش است و انتظار می‌رود که کماکان نیز واردکننده عمده استیل باقی بماند. در ماه جولای چین ۱۷/ ۴ میلیون تن فولاد نهایی صادر کرده که نشانگر رشد ۷/ ۳ میلیون تنی صادرات این کشور نسبت به ماه ژوئن است. به گزارش کالانیش استیل، این حجم صادرات به رغم افزایش چشمگیر ماهانه، نشانگر کاهش ۲۵ درصدی صادرات نسبت به ماه جولای سال گذشته است. با احتساب آمار ماه جولای صادرات این کشور در هفت ماهه ابتدایی سال جاری به ۸۸/ ۳۲ میلیون تن رسیده که نسبت به مدت زمان مشابه در سال ۲۰۱۹ کاهشی ۶/ ۱۷ درصدی داشته است.
کاهش صادرات چین البته به معنای کاهش تولید در این کشور نیست. جالب است بدانید که چین بزرگترین تولیدکننده و بزرگترین مصرف‌کننده استیل در جهان است و البته گسترش و شیوع کرونا نتوانست تاثیری بر میزان تولید فولاد این کشور بگذارد.
در ماه‌های اخیر که به دلیل شیوع بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ اقتصاد سراسر جهان دچار رکودی تاریخی شده است و فعالیت‌های صنعتی تعطیل یا نیمه تعطیل شدند، چین چند کارخانه استیل عظیم دیگر را به بهره‌برداری رساند و واحدهای تولیدی نیز ظرفیت تولید خود را افزایش دادند که این امر منجر به افزایش سلطه مطلق چین بر بازار تولیدکنندگان فولاد شد. کاهش صادرات استیل نهایی چین دو دلیل عمده دارد: اول اینکه تقاضا برای فولاد نهایی در کشورهای مختلف که تحت تاثیر شیوع کرونا قرار گرفته بودند کاهش یافت و دوم، رونق بازار داخلی فولاد در چین. در حقیقت دلیل اصلی کاهش صادرات چین بالا رفتن قیمت فولاد در بازارهای داخلی و محلی این کشور است و رشد قیمت و افزایش تقاضا به حدی بوده که باعث فروکش کردن بازارهای صادراتی شده است. در حال حاضر نیز روند قیمت در این کشور رو به رشد است و انتظار می‌رود تقاضای داخلی در ماه‌های آینده افزایش بیشتری را نیز تجربه کند. در چنین شرایطی بسیار بعید است که اساسا فرصت‌های زیادی برای افزایش صادرات وجود داشته باشد.
در همین حال واردات استیل چین نیز در ماه ژوئن به ۶/ ۲ میلیون تن رسید که بیانگر رشد ۳۸ درصدی واردات ماهانه است. مقایسه آمار واردات فولاد چین نسبت به ژوئن سال ۲۰۱۹ افزایش خیره‌کننده و چشمگیر حدود ۲۱۰ درصدی را نشان می‌دهد که نشانه‌ای از رونق فراگیر بازار این محصولات در بزرگترین مصرف‌کننده فولاد جهان است. آمار واردات از ابتدای سال ۲۰۲۰ تا پایان ماه ژوئن از این هم جالب‌تر است. واردات فولاد نهایی چین از ماه ژانویه تا ژوئن ۴۸/ ۹ میلیون تن بوده که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۳/ ۴۹ درصد افزایش داشته است. به عبارت دیگر کل محصول وارداتی ۱۲ ماه سال ۲۰۱۹ نزدیک ۳/ ۱۲ میلیون تن بوده و حالا در طول تنها ۷ ماه میزان واردات این کشور به حدود ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تن رسیده است و با روندی که مشاهده می‌شود احتمالا تا پایان ۲۰۲۰ رکوردی تازه در واردات چین ثبت خواهد شد.
البته باید در نظر داشت که این ارقام شامل تجارت محصولات فولادی نیست. در ماه ژوئن چینی‌ها ۴۸/ ۲ میلیون تن فولاد نیمه تمام نیز وارد کردند و به نظر این جریان تجاری نیز کماکان روند قدرتمندی داشته باشد. این نخستین بار است که از جولای سال ۲۰۰۹ تاکنون چین به واردکننده خالص فولاد تبدیل می‌شود و حجم واردات فولاد این کشور از صادرات آن پیشی می‌گیرد. انتظارات و پیش‌بینی‌های کالانیش استیل نیز نشان می‌دهد که چین احتمالا در بخش عمده‌ای از نیمه دوم سال نیز واردکننده خالص فولاد باقی بماند.
کاهش صادرات فولاد ترک‌ها
عدنان اصلان، رئیس اتحادیه صادرکنندگان فولاد ترکیه، به آژانس خبری ترکیه‌ای دنیا گفت: اضافه شدن مقررات جدید رگولاتوری و محدودیت سهمیه‌ها در اروپا، باعث شده صنایع فولادی ترکیه با کاهش ۵۸ درصدی صادرات مقاطع مختلف فولادی به منطقه اتحادیه اروپا رو‌به‌رو شوند. صادرات فولاد کارخانه‌های تولیدی ترکیه در نیمه اول سال ۲۰۲۰ به دلیل موانع تجاری گسترده و پیامدهای اقتصادی همه‌گیری بیماری کووید-۱۹، تقریبا با ۱۰ درصد کاهش نسبت به مدت مشابه در سال گذشته به ۷/ ۹ میلیون تن رسید. اصلان می‌گوید: با کاهش سهمیه فولاد ترکیه، صادرات فولادهای شرکت‌های ترک به منطقه اتحادیه اروپا ۵۲ درصد کاهش می‌یابد و این در حالی است که اقدامات حفاظتی و محدودیت‌ها در ایالات متحده آمریکا، مراکش، مصر و امارات متحده عربی نیز صادرات به این کشورها را محدود کرده است.
به گزارش نشریه پلتس، صادرات نورد گرم از سوی شرکت‌های فولاد ترکیه احتمالا از سهمیه‌های تعیین شده رگولاتوری معاف خواهند بود. صادرات نورد گرم ترکیه به حوزه اتحادیه اروپا می‌تواند از میزان ۲/ ۱ میلیون تن در سال به بیش از ۳/ ۱ میلیون تن در سال برسد.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان فولاد ترکیه اما خوشبین است و می‌گوید: از آنجا که بسته‌های حمایتی دولت چین باعث افزایش مصرف فولاد در بازار داخلی این کشور شده است، خروج جزئی چین از بازارهای صادراتی می‌تواند فرصت بزرگی را برای کارخانه‌های فولاد ترکیه ایجاد کند تا بتوانند سهم بیشتری از این بازارها را در دست بگیرند. او درباره وضعیت بازار فولاد داخلی ترکیه هم امیدوار به بهبود و رشد صنعت فولاد این کشور است و اصلی‌ترین پایه این رشد و توسعه را حمایت از تقاضای سنگین داخلی می‌داند. اصلان معتقد است که ایجاد مکانیزم‌های لازم جهت هدایت تقاضای داخلی فولاد به سوی بازار داخلی در این رابطه امری بسیار مهم است.
منبع: دنیای اقتصاد