جهان در سال ۲۰۲۰ شاهد تغييرات مهمي بوده است. همه‌گيري ويروس كرونا، تجارت را مختل، اقتصادها را زمينگير و تقاضا را دچار مشكل كرده است. اين وضعيت چه معنا و مفهومي براي معادن و فلزات خواهد داشت؟
وودمكنزي در گزارشي با اشاره به اينكه گروه‌هاي تحقيقات معدن و صنايع فلزي اين موسسه، كار رصد فلزات پايه، كالاهاي حجيم و مواد اوليه باتري را بر عهده دارند، تاثير ويروس كرونا بر چشم‌انداز معادن را مورد بررسي قرار داده است.
داده‌هاي تيم‌هاي تحقيقاتي بر اساس چشم‌انداز بلندمدت اين موسسه و تجزيه و تحليل اثرات همه‌گيري كرونا بر عرضه، تقاضا و قيمت‌ها ارائه شده كه اين موارد شامل اختلال در معادن و بهره‌برداري، محرك دولت‌ها براي محدوديت تخريب تقاضا و مازاد بازارها و تاثير آن بر قيمت‌ها بوده است. وود مكنزي كار خود را به‌عنوان كارگزار سهام در سال ۱۹۲۳ ميلادي در ادينبورگ آغاز كرد. در دهه ۱۹۷۰ به يكي از سه كارگزار برتر بريتانيا تبديل شد و اين موسسه هم اكنون به كيفي بودن تحقيقات سهام شهرت دارد. در ادامه گزارش اين موسسه را از تازه‌ترين تحولات بخش معدن در سراسر جهان مي‌خوانيد.
آلومينيوم: وودمكنزي در مورد آلومينيوم معتقد است، تاثيرات زيادي از اين بيماري تا چند سال آينده در سراسر زنجيره ارزشي آلومينيوم احساس خواهد شد، بنابراين در پيش‌بيني تقاضاي خود به ميزان ۲/ ۳ ميليون تن طي سال‌هاي ۲۰۲۰ تا ۲۰۴۰ ميلادي تجديد نظر كرده‌ايم. مازاد بازار اين فلز در سال‌هاي آينده امري اجتناب‌ناپذير به نظر مي‌رسد.
افت در تقاضاي آلومينيوم اوليه (توليد معادن) تا حدودي با استفاده از مواد ثانويه (قراضه) جبران خواهد شد. از آنجا كه قراضه نسبت به آلومينيوم اوليه به ۹۵ درصد انرژي كمتري براي تبديل در هر تن نياز دارد، بنابراين در زمينه كاهش انتشار كربن در سراسر اين زنجيره موثر خواهد بود.
مس: سال ۲۰۲۰ براي مس بعد از كسري، مي‌تواند نقطه بازگشت باشد، براي اينكه عرضه معادن مي‌تواند تقاضا را تحت تاثير قرار بدهد. پيش‌بيني مي‌شود، مازاد بازار فلز سرخ در سال ۲۰۲۱ به اوج خود برسد. مسير دستيابي به بازار متعادل مس به شدت متكي بر اقدام‌هاي مربوط به محرك‌هاي اقتصادي خواهد بود.
به‌عنوان نمونه، تقاضاي چين، بزرگ‌ترين مصرف‌كننده مس جهان با تعهد دولت اين كشور مبني بر سرمايه‌گذاري در زيرساخت‌هاي جديد از جمله شبكه‌هاي G۵، شبكه‌هاي برق با ولتاژ بالا و ايستگاه‌هاي شارژ خودروهاي برقي و همچنين برنامه‌هاي مربوط به يارانه خريد خودرو و لوازم خانگي پشتيباني خواهد شد.گسترش ظرفيت توليد مس نيمه‌ساخته در آمريكا، روسيه و سراسر آسيا از افزايش تقاضا در درازمدت پشتيباني خواهد كرد كه البته از پايه پايين‌تري برخوردار خواهد بود.
طلا: وودمكنزي در مورد طلا اعلام كرد: در آغاز سال، هرچند انتظار داشتيم در مجموع توليد طلا در سال ۲۰۲۰ اندكي افزايش يابد، اما تصور نمي‌كرديم كه يك بيماري همه‌گير جهاني توليد نزديك به ۸۰ معدن طلاي جهان را مختل كند. بنابراين در حالي كه پيش‌تر اوج عرضه طلا محتمل‌تر بود، اما هم اكنون قله قيمتي در معرض ديد است. وودمكنزي توصيه كرد، براي جلوگيري از كاهش مداوم عرضه، توسعه پروژه‌ها بايد افزايش يابد. ما برآورد مي‌كنيم كه اين صنعت تا سال ۲۰۲۵ بايد ۳۷ ميليارد دلار سرمايه‌گذاري كند تا سطح توليد ۲۰۱۹ حفظ شود. اين سرمايه‌گذاري‌ها بايد در برابر گزاره‌هاي ارزش و تنظيم‌شده با ريسك انجام شود.
سرب: عرضه سرب در ماه‌هاي ابتدايي سال ۲۰۲۰ با مشكلاتي مواجه شد. اقدام‌هاي مهار ويروس سبب محدوديت جريان قراضه و كاهش توليد معدني اين فلز در برخي كشورهاي توليدكننده شد. اگرچه تقاضاي اين فلز نيز ركود پرشتابي را به خود ديد، اما ماهيت انعطاف‌پذير بازارهاي عمده سرب به معناي آن است كه بخش مهمي از تاثير يادشده به جاي تخريب تقاضا، تعويق آن را به دنبال خواهد داشت. به‌عنوان نمونه، عواقب زيان در بخش مربوط به باتري‌هاي اصلي خودرو با افزايش باتري‌هاي جايگزين قابل جبران است. به عبارت ديگر، گرچه چشم‌انداز تقاضاي خودرو به‌طور كلي ضعيف است، اما باتري‌هاي صنعتي به ويژه در سيستم‌هاي ذخيره انرژي تجديدپذير، فرصت‌هايي را براي رشد اين فلز فراهم مي‌كند.
نيكل: وود مكنزي در مورد نيكل نوشت: تقريبا همراه با كالاهاي معدني ديگر، كاهش چشمگير پيش‌بيني ما در مورد تقاضاي نيكل، بازار كوتاه‌مدت را از كسري به مازاد منتقل كرده است. روند مداوم توليد فرو‌نيكل عيار پايين در اندونزي باعث افزايش پيش‌بيني مازاد و چشم‌انداز قيمت‌هاي پايين‌تر شده است. پيش‌بيني مي‌كنيم، تقاضاي جهاني نيكل در سال ۲۰۲۰ با ۶ درصد كاهش به ۲ ميليون و ۲۹۰ هزار تن كاهش يابد. پس از ركود اقتصادي، انتظار داريم تقاضا در سال ۲۰۲۵ به ۲ ميليون و ۸۶۰ هزار تن برسد. اين وضعيت به دليل موقعيت چين در بخش‌هاي استنلس استیل و باتري، بيشتر از سمت اين كشور هدايت خواهد شد.
فلز روي: چشم‌انداز ميان‌مدت بازار روي با شيوع ويروس كرونا دگرگون شده است. ميزان توليد معدني اين فلز در اكثر مناطق با افت مواجه شده و در سطح جهان حدود ۱۰ درصد كاهش يافته است. البته قرار است توليد در سال ۲۰۲۱ با قدرت بازگردد.
امسال ميزان مصرف جهاني نيز ۷/ ۷ درصد يا ۱/ ۱ ميليون تن كاهش مي‌يابد. وود مكنزي پيش‌بيني كرد، بهبود تقاضا در سال ۲۰۲۱ با رشد ۹/ ۳ درصدي و در سال‌هاي بعدي با رشد متوسط ادامه يابد. با اين وجود اين موسسه انتظار ندارد كه تا سال ۲۰۲۴ مصرف به اندازه قبل از شيوع بيماري همه‌گيري كوويد-۱۹ و همچنين بالاترين ميزان مصرف آن يعني ۱۴ ميليون و ۲۰۰ هزار تن در سال ۲۰۱۷ برسد.
مسائل كليدي در طولاني‌مدت، كمي تغيير مي‌كند و در سمت عرضه قرار خواهد گرفت. افزايش توليد معادن روي بستگي به جايگزيني معادن تعطيل شده و افزايش تقاضاي كنسانتره مورد نياز خواهد داشت.
سنگ آهن و استیل: وود مكنزي در اين گزارش اعلام كرد: سال ۲۰۲۰ دوران فوق‌العاده‌اي براي سنگ آهن است. قيمت اين كالا به دليل تقاضاي مناسب چين و تضعيف حمل دريايي از انتظارات ما براي فصل نخست ۲۰۲۰ فراتر رفت. البته پيش‌بيني مي‌كنيم كه محرك‌هاي قيمتي متعادل‌تر شود و عرضه سنگ آهن حمل شده از راه دريا و تقاضا از سال ۲۰۲۱ بيشتر به يكديگر نزديك‌تر شود. در مورد استیل، پيش‌بيني سقوط ۸ درصدي تقاضاي جهاني را براي سال ۲۰۲۰ مي‌كنيم و براي جهان به استثناي چين، اين سقوط ۱۶ درصد برآورد مي‌شود. در اوج بحران مالي جهاني، تقاضاي جهاني استیل فقط ۵ درصد كاهش پيدا كرده بود. توليد استیل به سرعت به كاهش تقاضا پاسخ خواهد داد و توليد استیل خام به مدت دو تا سه سال به سطح بازده ۲۰۱۹ باز نخواهد گشت. تا آن زمان، توليد چين رو به افول خواهد بود و بنابراين عرضه جهاني استیل به مدت چند سال ثابت مي‌شود. بهبود توليد برخي محصولات مانند ورق گرم چند دهه طول مي‌كشد، زيرا در سال ۲۰۲۰ حركت به سمت فناوري‌هاي سبز در مناطق كليدي سرعت گرفته است.
زغال سنگ حرارتي: با ورود كشورها به تعطيلي‌هاي ناشي از شيوع كرونا و قرنطينه، تقاضاي زغال سنگ حرارتي كاهش يافت. اين وضعيت سبب شد تا افزايش عرضه كه از قبل در حال وقوع بود، تشديد شود و قيمت‌ها را به پايين‌ترين سطح سال‌هاي اخير هدايت كند. تجارت ساحلي اين كالا در سال ۲۰۲۰ بيش از ۶۰ ميليون تن سقوط خواهد كرد و در حالي كه بازار با توجه به خروج اقتصادها از بحران دوباره با رشد مواجه خواهد شد، اما به سطح يك ميليارد‌تن نمي‌رسد. سياست‌هاي دولتي، آينده زغال سنگ حرارتي را مشخص مي‌كند و جهان در آينده نزديك به واگرايي ادامه خواهد داد. اروپا و آمريكا با استفاده از بسته‌هاي محرك، برنامه انتقال انرژي را به سمت رشد بخش‌هاي تجديدپذير تسريع مي‌بخشند. بخش‌هاي مهمي از آسيا داستان متفاوتي دارند و با وجود كشورهاي بزرگ وارد‌كننده مانند چين و هند، سرمايه‌گذاري‌هاي بيشتري روي زغال سنگ مي‌كنند.
زغال سنگ متالورژي: وود مكنزي نوشت: بيماري همه‌گير كرونا، بازارهاي زغال سنگ متالورژي را تحت تاثير قرار داد و تقاضا و رشد را در سطح پايين‌تر تنظيم كرد. پيش‌بيني تقاضاي پايين فولاد، رشد متالورژي را به ۴۰۴ ميليون‌تن كاهش مي‌دهد كه ۵ درصد نسبت به آخرين به روز‌رساني ما افت كرده است. با نگاه به آينده داستان تقاضاي زغال سنگ متالورژيكي سه نكته دارد: بهبود كوتاه‌مدت از پاندمي كرونا، اوج گرفتن و سپس كاهش توليد ورق گرم چين در ميان‌مدت و رشد مداوم و قابل‌توجه هند در درازمدت.
مواد اوليه باتري: چشم‌انداز كوتاه‌مدت اين بخش مناسب نيست. با توجه به اقدامات مربوط به تعطيلي‌ها، كاهش قيمت نفت و بودجه خانوار، پيش‌بيني وود مكنزي براي فروش جهاني خودروهاي برقي در سال ۲۰۲۰ از رشد سالم ۲۰ درصدي به ۱۳درصد كاهش يافت. اين موضوع براي ليتيوم و كبالت كه از قبل با افزايش عرضه مواجه بودند، چالش‌برانگيز است. البته بازار خودروهاي برقي مي‌تواند از بحران قوي‌تر از هميشه بيرون بيايد. اين چالش طولاني‌مدت هنوز هم ممكن است در مورد اينكه آيا عرضه مواد اوليه باتري مي‌تواند با افزايش تقاضا روبه رو شود، محور مورد بحث باشد.
منبع: دنیای اقتصاد
