فرایند های نورد فولاد

فرایند های نورد فولاد

فرایند نورد گرم ورق فولاد

فرآیند نورد (Rolling) یکی از بهترین و کاربردی ترین روش های شکل دادن است و آن عبارت از تغییر شکل پلاستیک ماده از طریق عبور بین غلتک ها می باشد. انواع محصولات از قبیل تیرآهن و نبشی با مقاطع مختلف به وسیله این فرآیند تولید می شوند. معمولاً این روش با فرآیند فورجینگ در رقابت بوده و برتری هر کدام بستگی به پیشرفته تر بودن تکنولوژی آن دارد. ولی به طور کلی از نظر حجم و کمیت تولیدات ، فرآیند نورد در مقام اول پروسه های شکل دادن فلزات قرار دارد.


نورد سرد (Cold Rolling) در دمایی پایین تر از دمای تبلور مجدد ماده نوردیده اتفاق می افتد. نورد سرد تمسه پهن ، مناسب‌ترین فرآیند فلزکاری برای تجزیه و تحلیل نظری است و نظریه نورد سرد بسیار توسعه یافته است. بنابراین برخلاف وضعیت کار در فرآیند های کشش عمیق و تولید لوله های کوتاه ، در نورد ، بار یکنواخت می‌ ماند و اثرات شروع و توقف کار روی بار اعمالی کم است.


نورد گرم (Hot Rolling) در دمایی بالاتر از دمای تبلور مجدد انجام می شود. کاهش سطح سنگین از طریق نورد گرم یکی از روش‌های عمده تولید میله با سطح مقطع مستطیل ، گرد ، یا پیچیده‌تر است. این روش از طریق در هم شکستن ساختار ریختگی و ریز کردن اندازه دانه ، سبب بهبود خواص فلز ریختگی و در نتیجه همگنی بهتر و مقاومت و سفتی بیشتر آن می‌شود. در خلال نوردکاری و همچنین در بیشتر فرآیندهای آهنگری ، در مقایسه با اکستروژن، فشار و تغییر شکل در هر زمان معین به حجم کوچکی از فلز محدود می‌شود ، بنابراین می‌توان شمش‌های بسیار سنگین را با استفاده از دستگاه‌ هایی با ظرفیت بار متوسط تغییر شکل داد.


روانکاری نورد سرد (Cold Rolling Lubrication) هم به منظور خنک کردن سطح غلتک ها و هم برای سهولت فرآیند انجام می شود. اگر چه نورد سطحی با شرایط اصطکاکی شدیدی روبه‌رو نیست ، اما ممکن است ناپایداری مواد روانکار مشکلات زیادی را ایجاد کند. مقدار بسیار زیادی ماده خنک ‌کننده در نوردکاری به‌ کار برده می‌شود. استفاده از مخزن‌ های 50 متر مکعبی در نورد سرد ، به هیچ ‌وجه تعجبی ندارد و حتی در مدارهای بسته هم ممکن است در هر ساعت تا 5 متر مکعب ماده خنک کننده به مدار افزوده شود. روغن‌ های آزمایشی به ندرت به صورت همزمان در کل دستگاه‌ های نورد موجود در یک خط مورد آزمایش قرار می‌گیرند. یون ‌های کلسیم موجود در آب ممکن است با غوطه ‌ور کننده ‌های یونی ترکیب شده ، ناپایداری به ‌وجود آورند. لذا غوطه ‌ور کننده‌ های غیر یونی ترجیح داده می‌شوند. اما حتی اگر از آب یون ‌زدایی شده نیز استفاده شود ، باز هم ممکن است یون‌های آلومینیوم ، منیزیم و سیلیسیوم در نوردکاری آلیاژهای سبک از قطعه کار جدا شده و به داخل آب راه یابند.


روانکاری نورد گرم (Hot Rolling Lubrication) چندان لازم نمی باشد و سرد کردن ابزار معمولاً فقط در مورد فولاد ها ، آلیاژهای نیکل و یا تیتانیوم لازم است. اصولاً در نورد گرم از این نظر که نیاز به حداقل اصطکاک معین ، برای تولید گیرشی دقیق برای راندن قطعه فلز به داخل غلتک ‌ها وجود دارد ، چندان وابسته به روانکاری نیست. اما به دلیل آنکه در نورد گرم روی سطح ماده نوردیده پوسته تشکیل می شود ، روانکاری برای حذف آنها مناسب می باشد.


قفسه های نورد (Rolling-Stands)  یکی از مولفه های اصلی فرایند نورد می باشند. امروزه بیشتر فلزات همچون آلیاژهای آلومینیوم، مس و فولادها، نخست به صورت شمش ریخته گری می شوند و سپس در خلال چند مرحله نورد گرم به صورت شمشه، شمشال و یا تختال در می آیند. این فراورده ها دوباره در طی چند مرحله نورد سرد و گرم به فراورده های پایانی مانند صفحه ، ورق، تسمه و یا نوار ورق، فویل، تیر، میلگرد، مفتول، لوله، انواع مقاطع سازه ای مانند تیر آهن، ریل آهن، ناودانی، نبشی و غیره تبدیل می شوند.


نورد گرم پایانی (Final Hot Rolling)  خود از چند قفسه نورد پیاپی و یا پشت سر هم تشکیل شده است. تختال های بدست آمده از نورد سنگین یا پیش نورد گرم، برای تولید ورق به قفسه های نورد گرم پایانی فرستاده می شوند. شمار قفسه ها به طراحی خط بستگی دارد. همانگونه که در شکل قابل مشاهده است، در قسمت قفسه های نورد نهایی، معمولا خط از 6 تا 7 قفسه نورد همراه با سیستم خنک کننده نهایی و دستگاه کلاف پیچ تشکیل شده است. فراورده های پایانی به صورت ورق و یا نوار ورق کلاف شده می باشند. چنانچه منظور تولید ورقه با طول مشخص باشد، در این صورت ورق پس از نورد پایانی از دستگاه کلاف پیچ گذر داده نمی شود و مستقیما برای برش و قیچی شدن به دستگاه برش راهنمایی می شود تا با طول های مشخص برش داده شود.


نورد پوسته ای (Skin Pass Rolling)  یا تمپر رولینگ میل ( Temper Rolling Mill)، هدف بنیادی ایجاد کار سرد اندک در فولاد تابکاری شده را دنبال می کند،  که در آن چقرمگی و مقاومت مکانیکی ورق به اندازه اندک افزایش می یابد. این مرحله از نورد بنابر دلایل دیگر نیز ممکن است انجام پذیرد. برای نمونه ایجاد اندازه بسیار اندکی تغییرشکل پلاستیک در ورق به منظور بهبود تنش تسلیم در فولاد و آسانی در اندازه گیری آن. افزون بر این، از آنجا که نورد پوسته ای معمولا اندکی کاهش در ضخامت ورق ایجاد می کند، این امکان را ایجاد می نماید تا ضخامت ورق به گونه ای بهینه کنترل و یکنواخت شود. شکل زیر قفسه های نورد پوسته ای را نشان می دهد که کویل نوار باز شده در دو قفسه نورد 4 غلتکه و تحت کشش، کاهش ضخامت بسیار کم، معادل 0.5 تا 1 درصد کاهش سطح مقطع، را متحمل می شود.


ارسال نظر درباره این موضوع


مطالب مرتبط

آخرین مطالب