قیمت شمش استیل در رینگ معاملاتی بورس کالا و بازار آزاد ظرف سه ماه و نیم طی شده از ابتدای امسال وارد فاز افزایشی با شیب نسبتاً بالایی شده و نرخ این محصول در بورس کالا در آخرین معاملات به سقف کانال شش هزار تومان نیز رسیده است.
در حالی این روند افزایشی پر قدرت بر این بازار ایران حاکم است که حتی با وجود از سرگیری فعالیت‌های اقتصادی در چین همچنان بهای شمش استیل در بازارهای مختلف جهانی به سطح پیش از کرونا بازنگشته یعنی قیمت های فعلی در جهان کمتر از نرخ های ماه های قبل است. می‌توان گفت انتظار تورم و رشد نرخ ارز در کشور اصلی ترین علت افزایش بهای شمش استیل در بازار کشور است. از سویی افزایش نرخ دلار نیمایی افزایش قیمت پایه این محصول را درپی داشته و از سوی دیگر تفاوت نرخ دلار آزاد و نیمایی و پیش‌بینی تورم در ماه های آینده باعث شده که متقاضیان شمش در بورس کالا برای خرید محصول اقدام به رقابت بیشتری کنند.
این وضعیت در معاملات روز گذشته نیز خودنمایی داشته و بازار آزاد به قدری رشد نرخ را جدی گرفته بود که تا لحظه تنظیم این گزارش تنها می‌توان از انفجار قیمت ها نام برد شاید به مرور زمان اوضاع اندکی بهتر شود. این درحالی است که قیمت شمش استیل در معاملات دو هفته ابتدایی تیر ماه بورس کالا در بازه ۶ هزار و ۵۰۰ تا ۶ هزار و ۹۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم محصول تثبیت شد، به این ترتیب با احتساب مالیات ارزش افزوده و کارمزد، بهای شمش برای خریدار در بازه ۷ هزار و ۱۰۰ تا ۷ هزار و ۶۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم بوده است.
روند قیمتی شمش استیل در رینگ معاملات
نگاهی به روند معاملات شمش استیل در بورس کالا از ابتدای امسال رشد بی سابقه قیمت ها ظرف مدت سه ماه را به نمایش می‌گذارد. در روزهای ابتدایی بازگشایی معاملات شمش استیل در بورس کالا بهای شمش در کانال ۳ هزار تومان قرار داشت به گونه‌ای که شمش ذوب‌آهن اصفهان در عرضه ۲۴ فروردین با نرخ ۳ هزار و ۸۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم و شمش فولاد خوزستان با قیمت ۴ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم معامله شد. البته بهای شمش در نیمه دوم سال گذشته در کانال ۴ هزار تومان قرار داشت و در دو ماه پایانی سال این محصول کانال ۵ هزار تومان قیمت را نیز تجربه کرده بود. کاهش نرخ جهانی شمش استیل در اثر شیوع کرونا و افت تقاضای جهانی برای این محصول اصلی ترین دلیل کاهش قیمت شمش استیل بورس کالا در فروردین ماه امسال بود؛ چرا که بهای پایه عرضه شمش استیل در بورس کالا ضریبی از نرخ جهانی این محصول در نرخ ارز نیمایی است. بنابراین، افت قیمت جهانی کاهش قیمت در داخل کشور را نیز درپی دارد.
افت قیمت شمش استیل در رینگ معاملاتی بورس کالا چندان دوام نداشت و بهای شمش وارد فاز افزایشی با شیب نسبتاً قابل‌توجهی شد که این موضوع متاثر از دو عامل ورود نرخ دلار نیمایی به فاز افزایشی و بازگشت رونق قیمتی به بازار استیل جهانی بود. اثر کاهشی کرونا بر نرخ استیل در بازارهای جهانی استمرار طولانی مدت نداشت. از سویی بازارهای جهانی با رشد قیمت مواد اولیه تولید استیل روبرو شدند که اجازه استمرار روند کاهشی قیمت را به آنها نداد و از طرف دیگر کاهش محدودیت‌های قرنطینه‌ای در چین و از سرگیری مجدد فعالیت‌های اقتصادی افزایش قیمت جهانی شمش استیل را درپی داشت.
نرخ ارز آزاد و نیمایی بازیگران اصلی نرخ کالاها
بهای شمش استیل در بورس کالا با سرعتی فزاینده رشد پیدا کرد به‌گونه‌ای‌که در نهایت نرخ شمش استیل خوزستان در آخرین عرضه خود در ۴ تیر به ۶ هزار و ۸۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم رسید. به این ترتیب بهای شمش فولاد خوزستان در ۳ ماه و نیم طی شده از ابتدای سال‌جاری رشد ۵/۶۲ درصدی داشته است. اگرچه در این مدت بهای شمش استیل در بازارهای جهانی نیز افزایشی بوده اما این میزان افزایش مطابق با رشد بهای جهانی نبوده و کاملا متاثر از شرایط اقتصادی کشور است. درحال‌حاضر انتظار تورمی و نرخ ارز بازیگران اصلی بهای شمش استیل در بازارهای کشور هستند. پیش‌بینی روند فزاینده برای تورم در کشور باعث شده تا متقاضیان شمش برای خرید محصول به رقابتی قابل توجه در رینگ معاملاتی بورس کالا دست بزنند. همچنین نرخ دلار نیز در ۴ ماه ابتدایی امسال وارد مسیر صعودی شده که همین موضوع به التهاب در اغلب بازارهای کالایی نیز منجر شده و رشد قیمتی را درپی داشته است. اگرچه در روزهای گذشته نرخ دلار آزاد در سقف قیمتی ۲۰ هزار تومان تقریبا ثابت شده، اما همچنان نرخ دلار نیمایی در مسیر صعودی قرار دارد که همین موضوع خود عاملی درجهت تقویت قیمت محصولات عرضه شده در بورس کالا است.
برتری تقاضا بر عرضه
نگاهی به روند معاملات شمش استیل بورس کالا از برتری تقاضا به عرضه در ماه های گذشته حکایت دارد. البته این برتری سابقه‌ای طولانی دارد. این موضوع از سویی به بالاتر بودن ظرفیت واحدهای تکمیلی محصولات استیل نسبت به میزان تولید شمش در کشور برمی‌گردد و از سوی دیگر عدم عرضه کافی شمش استیل در بورس کالا بر این عدم تعادل دامن زده است. البته تمام مسئولیت عدم تعادل عرضه و تقاضا برای شمش استیل متوجه تولیدکنندگان شمش نیست. دستورالعمل‌های دستوری وزارت صمت و الزام تولیدکنندگان شمش استیل به عرضه محصول با قیمتی کمتر از بهای جهانی و در کنار آن دستورالعمل‌های گاه و بیگاه برای تعیین سقف رقابت قیمتی باعث فراری شدن تولیدکننده از عرضه محصول در بورس کالا می‌شود. اگرچه وزارت صنعت، معدن و تجارت با هدف نظارت به این بازار ورود پیدا می‌کند اما تجربه نشان داده که نتایج حضور این وزارتخانه و دستورالعمل‌های آن نه تنها به کنترل بازار منتج نشده که تنها باعث افزایش التهابات بازار بوده است.
علاوه بر موارد یاد شده نحوه عرضه شمش استیل در بورس کالا نیز در چهار ماه ابتدایی امسال تغییر کرد، سال گذشته عرضه شمش در رینگ معاملاتی بورس کالا ۲ یا ۳ مرتبه بود، اما امسال تمامی عرضه ها در یک روز متمرکز شده است. این تغییر در نحوه عرضه می‌تواند مطلوب باشد، در صورتی که تمامی عرضه ها در یک زمان نیز اعلام شوند، رقابت در این بازار به تعادل می‌رسد و از رقابت غیرمنطقی در این بازار کاسته می‌شود.
منبع: دنیای اقتصاد