شرکت هلدینگ توسعه معدنی خاورمیانه با سرمایه 4520 میلیارد تومانی در حالی یکی از فعالترین نمادهای فرابورسی ثبت شده در گروه فلزات اساسی می باشد که هفته گذشته افتتاح کارخانه 5 میلیون تنی کنسانتره سنگان با پیمانکاری میدکو صورت گرفت. به این ترتیب شاهد رشد ظرفیت مهندسی و ساخت در کشور با پیشتازی میدکو هستیم؛ امری که می‌تواند با پیمانکاری مناسب میدکو به خصوص در زمینه کنسانتره سنگان، افق طلایی در افزایش مهندسی و ساخت در کشور ایجاد کند.
شرکت هلدینگ توسعه معدنی خاورمیانه (میدکو) در حالی رتبه سوم در تولید کنسانتره سنگ آهن ایران و همچنین رتبه سوم تولید گندله کل کشور را در اختیار دارد که این شرکت از زنجیره تامین و تولید از استخراج معدن تا تولید محصول نهایی بهره مند بوده و پروژه‌های مختلفی در زنجیره فولاد و مس دارد.
در حال حاضر حدود هفده شرکت تحت پوشش این هلدینگ قرار دارند که عمدتاً در رابطه با زنجیره فولاد و مس خدمات می‌دهند؛ ضمن اینکه بخشی در حوزه مهندسی، بخشی در حوزه ساخت صنعتی و بخشی در حوزه پژوهش و نوآوری، ترابری و استخراج مواد معدنی مشغول به فعالیت هستند. در همین راستا کارخانه پنج میلیون تنی کنسانتره سنگان هفته گذشته با حضور مقامات بلندپایه افتتاح گردید.
سرمایه‌گذار اصلی این کارخانه، فولاد مبارکه می باشد اما پیمانکار ساخت آن هلدینگ میدکو بوده و دو شرکت معیار صنعت و مانا از زیرمجموعه‌های میدکو کار مهندسی و ساخت این پروژه را انجام داده‌اند. به این ترتیب برای اولین بار در کشور بزرگ ترین واحد کنسانتره شرق کشور ساخته شد و ظرفیت مهندسی و ساخت کشور در سال جهش تولید با افزایش مواجه شد. جزئیات امر نشان می‌دهد که با افتتاح بزرگ‌ترین کارخانه کنسانتره شرق کشور شاهد افزایش 10 درصدی تولید کنسانتره در کشورمان خواهیم بود.
در این راستا دو شرکت معیار صنعت و مانا از زیرمجموعه های میدکو کار مهندسی و ساخت این پروژه را انجام داده‌اند؛ افتتاح این کارخانه می‌تواند تاثیر مناسبی در افزایش سودآوری میدکو داشته باشد. شرکت ساختمانی گسترش و نوسازی صنایع ایران (مانا) در سال 57 توسط سازمان ایدرو تاسیس و در سال 87 از سوی بانک پاسارگاد خریداری شد.
شرکت مانا پس از خریداری شدن از سوی بانک پاسارگاد در اختیار هلدینگ میدکو قرار گرفت و اکنون به عنوان پیمانکار اصلی شرکت میدکو محسوب می‌شود که در شرایط تحریم توانسته بسیاری از طرح های معدنی و صنایع معدنی را به بهره برداری برساند. همچنین شرکت مهندسی معیارصنعت خاورمیانه (ممسکو) در پاسخ به نیاز هلدینگ معدن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو) و با هدف به ثمر رساندن حجم عظیمی از سرمایه‌گذاری های آن شرکت در زنجیره فولاد و مس از طریق ارائه خدمات مدیریت طرح، طراحی، مهندسی و نظارت در پروژه‌ها، در سال 1388 تاسیس شد. این شرکت طی یک دهه فعالیت خود، بیش از 25 پروژه بزرگ مقیاس هلدینگ میدکو در حوزه معدن و صنایع معدنی به ویژه در حوزه بالادست و پایین دست صنایع فولاد و مس را با موفقیت به اتمام رسانده یا در دست اجرا دارد. همچنین با تکیه بر تجارب حاصل از آنها، در چندین پروژه ملی نقش‌آفرینی کرده است.
رشد 50 درصدی سودآوری: بررسی عملکرد میدکو در سال گذشته در حالی نشان از سود خالص بیش از 1000 میلیارد تومانی و رشد 50 درصدی سودآوری نسبت به سال 97 دارد که عملکرد سه ماه نخست سال 99 این هلدینگ نیز قابل توجه و مثبت است. هر چند این شرکت مانند دیگر صنایع اقتصادی در کشور، با خطر های متعددی مواجه است، ولی با توجه به طرح های توسعه و همچنین بهبود نسبی در وضعیت اقتصاد جهانی، پیشتازی آن در مسیر افزایش سودآوری و دستیابی به رشد بیشتر، دور از انتظار نیست. ضمن اینکه خبر افتتاح کارخانه 5 میلیون تنی کنسانتره سنگان با پیمانکاری میدکو، ثبت افزایش سرمایه اخیر میدکو و انتظار برای اعمال افزایش سرمایه مرحله دوم، برنامه جدی برای عرضه اولیه سهام شرکت‌های زیرمجموعه در بازار سهام و برخورداری از مواد اولیه و معادن متعدد در مسیر توسعه این شرکت بی‌تاثیر نخواهد بود. در ادامه نگاهی دقیق‌تر به وضعیت عملکرد سال گذشته، پتانسیل‌های آن و همچنین ریسک ها و فرصت ها خواهیم داشت.
طرح های توسعه: نگاهی به طرح های توسعه میدکو نشان از وجود چند پروژه مهم در این هلدینگ دارد. در این راستا یک شرکت مشترک با شرکت ملی صنایع مس با عنوان گوهر مس راه اندازی شده است. همچنین شرکت، یک پروژه در حال اجرا دارد و از معدنی که مالکیت آن با شرکت ملی صنایع مس است، تغذیه می‌کند؛ ولی در قالب یک قرارداد بلندمدت، مشارکت 50 درصدی خواهد داشت و تولید 100 هزار تن کنسانتره مس را هدف گذاری کرده که این میزان مورد نیاز شرکت ملی مس است؛ ضمن اینکه میدکو نیز در سال، 200 هزار تن کنسانتره نیاز دارد؛ در حالی که واحدی که احداث شده، 200 هزار تن کنسانتره برای 50 هزار تن کاتد را فراهم می‌آورد.
این پروژه امسال آغاز شده و برنامه برای اجرای آن نیز سه ساله می باشد و در سال 1401 به بهره برداری خواهد رسید. همچنین پروژه احداث نیروگاه 500 مگاواتی نیز طراحی شده که در کنار آن، یک واحد تولیدی آهن اسفنجی و شمش فولادی نیز قرار دارد که شرکت فولاد بوتیای ایرانیان است که شرکت زیرمجموعه میدکو به شمار می‌رود.
ضمن اینکه به تازگی نیز اخباری پیرامون افتتاح طرح توسعه میدکو یعنی کارخانه فولاد زرند ایرانیان در مهر امسال به گوش می‌رسد؛ طبق برنامه زمانبندی اعلام شده از سوی این شرکت تولید شمش فولاد زرند با ظرفیت ۷/۱ میلیون تن در شش ماه دوم امسال -۱۵ مهرماه- افتتاح می‌شود. همچنین قرار است واحد آهک دولومیت بوتیای کرمان با سرمایه‌گذاری 350 میلیارد تومان نیز همزمان با هفته دولت آماده افتتاح شود و یک واحد ذوب از فولاد ۵/۱ میلیون تن بوتیا تا پایان امسال به بهره برداری برسد. ضمن اینکه شرکت عنوان کرده که واحد تولید مس 50 هزارتنی کاتد شهر بابک نیز آماده افتتاح بوده و در حدود 3000 میلیارد تومان در این پروژه سرمایه‌گذاری شده است. از سوی دیگر طرح تولید فرآورده‌های قطران نیز در سال جاری از سوی میدکو آغاز خواهد شد؛ طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده زمانبندی اجرای این پروژه چهارساله است.
رصد فعالیت شرکت: هلدینگ توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه که تقریباً در ابعاد هلدینگ های دولتی بار توسعه، اکتشاف، استخراج و تولید محصول را در بخش معدن و صنایع معدنی بر دوش می‌کشد، به‌صورت 100 درصد خصوصی و سهامی عام، به منظور سرمایه‌گذاری و توسعه در بخش معادن و صنایع معدنی کشور، با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار کشور و پذیره نویسی عمومی و سرمایه 100 میلیارد تومانی، آذر سال ۱۳۸۶ تاسیس شده و آغاز به کار کرده؛ به نحوی که سرمایه میدکو با افزایش طی این سال ها در حال حاضر به 4520 میلیارد تومان رسیده است. حدود 17 شرکت تحت پوشش این هلدینگ قرار دارند که عمدتاً در رابطه با زنجیره فولاد و مس خدمات می‌دهند؛ ضمن اینکه بخشی در حوزه مهندسی، بخشی در حوزه ساخت صنعتی و بخشی در حوزه پژوهش و نوآوری، ترابری و استخراج مواد معدنی مشغول به فعالیت هستند. یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های استخراج مواد معدنی در اختیار هلدینگ میدکو قرار دارد که حدود 108 دستگاه ماشین‌آلات، لودر و بلدوزرهایی را تحت مالکیت دارد که تولید داخلی برای آنها وجود ندارد؛ ضمن اینکه دو دستگاه نیز در مرحله ورود به کشور است که در مجموع می‌توان گفت مالکیت حدود ۱۸۰ دستگاه ماشین‌آلات سنگین متعلق به میدکو بوده یا خواهد بود. بنابراین به صراحت می‌توان گفت میدکو یکی از بزرگ ترین شرکت‌های استخراج مواد معدنی در کشور خواهد شد و به موازات آن، شرکتی هم در اختیار دارد که مالکیت آن در اختیار میدکو است، ولی به‌صورت برون سپاری کار حمل و نقل، جابجایی تولیدات و محصولات را در داخل کشور و در استان کرمان انجام می‌دهد.
بازدهی طلایی در بهار 99: بررسی روند قیمتی سهام میدکو در سال 99 نشان می‌دهد که سهام شرکت در ادامه روند سودآوری خود در سال 98، سال جدید را نیز با رکوردشکنی آغاز کرد. به طوری که میدکو توانست بهاری طلایی را در سال 99 شاهد باشد و بازدهی قابل توجه در حدود 145 درصدی را نصیب سهامداران کند. در همین راستا نماد مزبور به روند مثبت قیمتی خود در آغاز تابستان نیز ادامه داد و در چهار روز ابتدایی تیرماه سود، ۱۵ درصدی نصیب سهامداران کرد. این در حالی است که یک هفته‌ای است موج خرید حقیقی در میدکو شروع شده است و معامله گران خرد بازار خریدهای قابل توجهی در این نماد دارند. این امر می‌تواند انتظار برای رشد قیمتی بیشتر و ارسال اخبار مثبتی در سهم را نوید دهد.
سهم شرکت در کل کشور: میدکو دارای رتبه سوم بزرگ‌ترین واحدهای تولیدکننده گندله سنگ آهن در ایران با سهم 17 درصدی از کل ظرفیت تولید گندله سنگ آهن در کشور است. همچنین رتبه هفتم بزرگ‌ترین واحدهای تولیدکننده آهن اسفنجی در ایران با سهم ۶/۳ درصدی از کل ظرفیت تولید در کشور را نیز دارد. همچنین میدکو رتبه سوم بزرگ‌ترین واحدهای تولیدکننده کنسانتره سنگ‌آهن در ایران با سهم 17 درصدی را نیز در اختیار دارد.
تاثیر مثبت رونق بازار جهانی: بازار جهانی فلزات و مواد معدنی در یک سال گذشته رونق محسوسی را تجربه کرده است. جدا شدن قیمت مواد فلزی و معدنی از کف‌های قیمتی، به نمادهای فلزی اقبال ایجاد کرده است. این امر در وضعیت نمادهای فلزی و معدنی فعال در بازار سهام نیز تاثیرگذار بوده است.
خطرهای پیش رو: این در حالیست که میدکو با ریسک‌های متعددی مواجه است که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت؛ ریسک نوسانات نرخ بهره، ریسک نوسانات نرخ ارز، ریسک عوامل بین‌المللی یا تغییر مقررات دولتی، ریسک قیمت نهاده های تولید، ریسک تجاری و نقدینگی از جمله مهم ترین موارد می باشد. جزئیات دقیق‌تر نشان می‌دهد که افزایش قابل توجه در نرخ هزینه های تامین مالی، می‌تواند باعث کاهش سود خالص شرکت شود، چرا که شرکت برای تامین سرمایه در گردش خود نیازمند تامین مالی از بانک‌ها به دلیل طولانی بودن دوره وصول مطالبات است. از سوی دیگر با توجه به اینکه بخشی از تامین مالی صورت‌گرفته در شرکت از محل فاینانس و یوزانس‌های انجام‌شده و بازگشت این مبالغ به‌صورت ارزی خواهد بود، بنابراین افزایش قیمت برابری ارز در مقابل ریال یکی از ریسک‌های اساسی شرکت است. البته باید یادآور شد که شرکت سعی کرده با صادرات و فروش محصولات خود به دیگر کشورها تا حدودی این ریسک را مدیریت کند. در همین راستا با توجه به وارداتی بودن ماشین‌آلات و قطعات، هرگونه شرایط محدودکننده از قبیل تحریم‌های بین‌المللی یا تغییر در مقررات دولتی می‌تواند باعث کاهش شتاب فعالیت‌های شرکت و در نهایت کاهش سود شود. در ادامه باید تاکید شود که یکی از مهم‌ترین ریسک‌های پیش‌روی هلدینگ خاورمیانه تاخیر ادامه‌دار در راه‌اندازی پروژه‌هاست. این موضوع می‌تواند دلایل مختلفی مانند مشکل در تامین مالی داشته باشد.
در این میان نوع تامین مالی برای انجام هزینه‌های سرمایه‌ای اهمیت ویژه‌ای خواهد داشت. در این خصوص وام‌های ارزی که بعضاً در صورت‌های مالی برخی شرکت‌های زیرمجموعه میدکو مشاهده می‌شود، می‌تواند در مسیر سودآوری شرکت تاثیرگذار باشد. به این ترتیب رویه تامین هزینه سرمایه‌ای اهمیت ویژه‌ای داشته و هر چه سرعت راه‌اندازی پروژه‌ها بیشتر باشد با توجه به وضعیت بازار جهانی نرخ بازده داخلی بالا خواهد رفت. البته در ماه گذشته شاهد اعمال افزایش سرمایه میدکو بودیم که در ادامه توضیحات بیشتری از این موضوع خواهیم داشت. این امر یکی از راه‌های مهم برای مدیریت ریسک‌های عنوان‌شده خواهد بود. از سوی دیگر شرکت نیز به‌منظور مدیریت ریسک، اقدام به تشکیل کمیته‌ای به‌نام کمیته ریسک در ستاد هلدینگ کرده است. در این میان یکی از مهم‌ترین تصمیمات اخذشده، اختصاص اولویت به اجرای بخشی از خط تولید به طرح‌هایی است که می‌تواند زودتر به بهره‌برداری برسد، تا حین اجرای طرح‌های دیگر و خط کامل تولید، این بخش به تولید برسد و ایجاد منابع مالی قابل توجه کند. در همین راستا سه طرح فرآوری زغال و کک‌سازی و تولید فروسیلیس که دارای بازار مناسبی است، متعاقب چهار طرح کنسانتره به بهره‌برداری رسیده است. در ادامه نیز کارخانه احیای مستقیم و دو کارخانه کنسانتره سنگ‌آهن دیگر به تولید رسید و کارخانه لوله مسی و سه طرح گندله‌سازی و فولاد بردسیر نیز به تولید رسیدند.
تنوع سرمایه‌گذاری: اهمیت تنوع سبد اقتصادی کشور و خروج از اقتصاد تک‌بعدی با وابستگی شدید به نفت و مشتقات نفتی در شرایط کنونی بیش از همیشه مشخص می‌شود. تنوع سرمایه‌گذاری همیشه موضوعی با اهمیت می باشد که عدم توجه به آن می‌تواند ریسک زیادی را برای سرمایه‌گذار ایجاد نماید. در اینجا نیز اگر اقتصاد کشور وابستگی زیادی به یک بخش داشته باشد آسیب‌پذیری بیشتری خواهد داشت. در این راستا حضور بخش خصوصی در مسیر توسعه سنگ‌آهن، فولاد، مس و زغال سنگ را باید به فال نیک گرفت. عمده پروژه‌های میدکو طی سال های اخیر به بهره برداری رسیده است و همچنان نیز انتظار برای به ثمر نشستن سایر طرح های این شرکت در سال جاری و سال آینده وجود دارد. در همین راستا باید عنوان کرد در حالی که یکی از مشکلات عمده‌ای که اقتصاد ایران با آن مواجه است وابستگی شدید اقتصاد به نفت و مشتقات نفتی است، توسعه معادن و فلزات یکی از مسیرهای مناسب برای کاهش وابستگی به نفت و افزایش تنوع در سبد تولید ناخالص داخلی بوده که طی سال‌های اخیر بر شتاب رشد آن نیز افزوده شده است. در این میان میدکو به‌عنوان بخش‌خصوصی در جهت افزایش سهم بخش معدن در تولید ناخالص داخلی کشور نقش مهمی را ایفا کرده است.
همچنین از ویژگی‌های مثبت میدکو می‌توان به تنوع سبد سرمایه‌گذاری در بخش معدن و فلزات اشاره کرد. بر این اساس علاوه بر زنجیره فولاد، حضور زغال‌سنگ، سیلیس و همچنین مس در سبد محصولات صنعتی و معدنی خاورمیانه جالب توجه است. بررسی پورتفوی سرمایه‌گذاری میدکو نشان می‌دهد که شرکت سرمایه‌گذاری چندان متعددی در بورس نداشته و تنها حدود یک میلیون و 417 هزار سهم بیمه اتکایی ایرانیان -اتکای- را در اختیار دارد که از ارزش روزی بالغ بر 175 میلیارد تومان برخوردار است -با احتساب قیمت 1236 تومانی هر سهم اتکای در معاملات روز چهارشنبه ۴ تیرماه ۹۹.
برنامه‌ریزی برای ورود شرکت‌های زیرمجموعه به بورس: از دیگر موارد مهم در خصوص میدکو، برنامه‌ریزی برای ورود شرکت‌های زیرمجموعه به بازار سهام یا همان بورسی کردن آنهاست. هر چند تا زمانی که برنامه پذیرش شرکت‌ها و عرضه اولیه آنها در بورس نهایی نشده، نمی‌توان با اطمینان از بورسی شدن آنها صحبت کرد ولی برنامه‌های شرکت نشان از آن دارد که قرار است امسال فولاد زرند ایرانیان و سیرجان ایرانیان وارد بازار سهام شوند. البته صحبت‌ها از عرضه سهام شرکت بابک مس در بازار سهام نیز هست که به احتمال زیاد این عرضه اولیه به سال آینده موکول خواهد شد.
تولید و فروش در سال 98: بررسی عملکرد مالی شرکت مادر تخصصی توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو) طی سال 98، نه تنها نشان از سهم بالای این شرکت در بخش معدن کشور دارد، بلکه در زمینه تولید، فروش و سودآوری نیز فعالیت مناسبی از خود نشان داده است. میدکو در حالی شش معدن در زنجیره اصلی دارد که از این میان چهار معدن سنگ آهن بوده و دو معدن دیگر نیز به مس تعلق دارد. مجموع ذخیره در این شش معدن نیز بیش از 486 میلیون تن برآورد شده است. همچنین در بخش معادن کمکی نیز ذخیره‌ای بالغ بر 219 میلیون تن در اختیار دارد که در مجموع می‌توان گفت این دو معدن زنجیره اصلی و فرعی ذخایری در حدود 706 میلیون تن دارد. بر این اساس در حالی کل عملیات معدنی میدکو در سال 98 بالغ بر 77 میلیون و 168 هزار و 995 تن بود که از این میزان 69 میلیون و 878 هزار و 147 تن باطله برداری و 7 میلیون و 290 هزار و 484 تن استخراج ماده معدنی بوده است. همچنین در سال 98، به میزان 2 میلیون و 175 هزار و 118 تن سنگ آهن خریده شده است. ضمن اینکه میزان تولید این هلدینگ در مدت یادشده در مجموع به 12 میلیون و 104 هزار و 727 تن رسیده است.
جزئیات تولیدات مزبور در سال گذشته نشان می‌دهد که از کل این میزان تولید، میزان 2.5 میلیون تن به کنسانتره آهن، 3.5 میلیون تن به گندله، 768 هزار و 304 تن به آهن اسفنجی، 262 هزار و 499 تن به شمش فولاد، 21 هزار و 908 تن به فروسیلیس و 194 هزار و 885 تن به کنسانتره زغال‌سنگ اختصاص داشته است. همچنین میدکو در سال گذشته موفق به تولید 220 هزار و 885 تن به کک متالورژی، 8 هزار و 560 تن به قطران، 2 هزار و 777 تن به کاتد مسی و 2 هزار و 302 تن به لوله مسی نیز شده است. در همین راستا میزان فروش محصولات در بازارهای داخلی و خارجی نیز قابل توجه است؛ به‌طوری‌که در مجموع این هلدینگ 9.4 میلیون تن فروش در بازار داخلی و 546 هزار و 498 تن نیز به فروش صادراتی اختصاص داده است. با این میزان تولید و فروش، سود عملیاتی شرکت در سال 98 به بیش از یک هزار میلیارد تومان رسیده که در مقایسه با سال 97، رشد 50 درصدی را تجربه کرده است.
در همین راستا سود خالص میدکو نیز در سال گذشته با افزایش 52 درصدی به بیش از یک هزار و 76 میلیارد تومان رسیده است. این امر تحقق سود خالص هر سهم 303 ریالی را برای میدکو رقم زد. ضمن اینکه باید یادآور شد که سود شرکت در سال گذشته به بیش از 3.4 هزار میلیارد تومان رسیده است که در مقایسه با میزان سرمایه‌گذاری 2.3 هزار میلیاردتومانی در سال 97، رشد قابل توجهی یافته است. به این ترتیب سال گذشته با عملکرد درخشان میدکو به پایان رسید. در این راستا برنامه شرکت در سال 99 نیز استخراج در مجموع 3.9 میلیون تن ماده معدنی و 3.105 میلیون تن عملیات باطله‌برداری است. این موارد سبب خواهد شد تا در مجموع میزان تولید محصولات آن به 6.15 میلیون تن برسد.
منبع: دنیای اقتصاد