بر اساس مطالعات صورت گرفته رشد اقتصادی جهان در افزایش یا کاهش تولید و مصرف فولاد نقش قابل توجهی برجای می‌گذارد. هنگامی‌که اقتصاد جهانی با رونق روبرو است، تولید این کالای استراتژیک افزایش می‌یابد.
با توجه به رشد و توسعه ظرفیت تولید فولادسازی در کشور، ما نیز جزو کشور‌های در حال توسعه به‌شمار می‌رویم؛ اگرچه سرعت این رشد در برخی بخش‌ها با کندی روبروست، اما در حوزه زنجیره فولاد و فلزات گام‌های موثری در توسعه و افزایش ظرفیت‌ها برداشته می‌شود و در حال حاضر در اغلب استان‌ها تلاشی برای کارآفرینی و ایجاد صنایع جدید ایجاد و تبدیل به ماراتنی بین استان‌ها شده تا هر یک خود را قطب صنعتی و اقتصاد کشور معرفی کنند، اما در این بین هستند استان‌هایی که به لحاظ ماهیت و موقعیت بیشتر رویکرد کشاورزی داشته و برای ایجاد واحد صنعتی تلاش و کوشش بیشتری نیاز دارند.
تکمیل زنجیره فولاد در دل کوهستان
خانواده شکری که امروز گروه صنعتی-بازرگانی شکری را اداره می‌کنند سال‌هاست که در بخش صنعت استان کرمانشاه فعالیت دارند و سابقه این فعالیت نیز به ایجاد گروه صنعتی-بازرگانی شکری در دهه ۳۰ شمسی توسط عزیز شکری برمی‌گردد که در دهه ۷۰ با حضور پسرانش توسعه یافت. در ابتدا با ایجاد سیستم‌های مکانیزه واحد موزاییک و سنگ‌کوبی، خاک را به هنر کیمیا می‌کرد و در ادامه مبادرت به توسعه آن و تاسیس شرکت جهان موزاییک آذربایجانی کرد. از دیگر فعالیت‌های این گروه در دهه ۷۰ شمسی می‌توان به مشارکت در راه‌اندازی کارخانه دستکش مینا و تاسیس شرکت تکنو تراش به عنوان سازنده ماشین‌آلات صنعتی اشاره کرد.
در ادامه توسعه فعالیت‌های این گروه در حوزه فولاد انجام شد و با ایجاد مجتمع جهان فولاد غرب با ظرفیت تولید ۳۰۰ هزار تن تیرآهن، نبشی و ناودانی استارت این کار زده شد و با مشارکت در کنسرسیوم نگین خلیج فارس واقع در خواف خراسان شمالی برای احداث ذوب‌آهن، فعالیت صنعتی این گروه در خارج از مرز‌های استان برای تامین ماده اولیه فولاد شکل گرفت. در ادامه با تشدید تحریم‌ها و برچیده شدن نمایندگان شرکت‌های بین‌المللی در ایران، ضرورت ایجاد واحدی که بتوان برای طراحی و راه‌اندازی واحد‌های فولادی از کمک آن بهره گرفت احساس شد. ازین رو در همین زمان شرکت دانش بنیان جهان صنعت کرمانشاه، کار خود را در زمینه طراحی، ساخت، نصب و راه‌اندازی ماشین‌آلات خطوط نورد فولادی، در استان کرمانشاه فعالیت خود را آغاز کرد.
گروه صنعتی-بازرگانی شکری همچنین از ابتدای سال ۱۳۸۸ ارتباط خود را با جهاد دانشگاهی و پارک علم و فناوری استان کرمانشاه آغاز و پل ارتباطی میان صنعت و دانشگاه را برقرار کرد و نتایج مطلوبی نیز از این ارتباط حاصل شد.
شرکت مجتمع جهان فولاد غرب نخستین طرح تولید محصولات فولادی این گروه صنعتی بود که با هدف کاهش واردات، جلوگیری از خروج ارز از کشور و ایجاد اشتغال از سال ۱۳۸۴ وارد فاز عملیات اجرایی شد. این شرکت در اواخر سال ۱۳۸۶ به تولید آزمایشی رسید و در زمان اندک محصول تیرآهن تولید شده توانست تمامی مجوزهای تولید و پروانه استاندارد ملی ایران را دریافت کند.
آغاز مراحل اولیه تاسیس ذوب‌آهن بیستون
وابستگی به ماده اولیه شمش و مشکلات کیفی و کمی پیرامون آن، مدیران شرکت را بر آن داشت تا برای تکمیل زنجیره تولید، در سال ۱۳۸۷ شرکت مجتمع ذوب‌آهن بیستون را تاسیس کنند. این پروژه با ظرفیت تولید ۲۰۰ هزار تن شمش فولادی، ۱۵۰هزار تن آهن اسفنجی و ۱۲ مگاوات برق شروع به فعالیت کرد و در حال حاضر نیز حدود ۶۰۰ نیروی کار جهت تکمیل پروژه در محل شرکت مشغول به فعالیت هستند. محصول این مجتمع به عنوان ماده اولیه واحد نورد مورد استفاده قرار گرفته و از خروج سالانه میلیون‌ها دلار ارز از کشور جلوگیری می‌کند.
در ادامه واحدی دیگر به نام سیما فولاد جهان در راستای تکمیل سبد محصولات فولادی شرکت با هدف تولید میلگرد با ظرفیت تولید سالانه ۲۰۰ هزار تن میلگرد A۲ و A۳ در نیمه اول سال ۱۳۹۵ افتتاح شد. در حال حاضر این شرکت با به‌کارگیری نیروهای بومی زمینه جذب جوانان منطقه را فراهم کرده و امکان جذب ۲۵۰ نفر نیروی متخصص، ماهر و نیمه ماهر را دارد.
جهان‌دار شکری، مدیر عامل شرکت ذوب بیستون خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه اصالتاً اهل منطقه کرمانشاه هستیم، دغدغه توسعه اشتغال‌زایی و محرومیت‌زدایی در منطقه را داریم و همچنین با ایجاد واحد‌های فولادی در نظر داریم بخشی از شمش مورد نیاز کارخانه‌های نورد منطقه را تامین کنیم.
وی معتقد است: در شرایط فعلی با وجود مسائل و مشکلات در اقتصاد کشور ما پرداختن به تولید و سرمایه‌گذاری و افزایش تولید داخلی از جانب اکثر قریب به اتفاق صاحب‌نظران و مسوولان به عنوان یک ضرورت مطرح شده است. طرح موضوع اقتصاد مقاومتی و پیروی از الگوی مصرف متناسب با شرایط موجود و تلاش درخصوص بی‌نیاز کردن کشور از واردات، بخشی از راهکارهای معرفی‌شده برای بهبود فضای کسب وکار و شکستن فضای تورم رکودی است.
شکری اظهار کرد: پرداختن به مقوله تولید نیاز به سرمایه دارد و تامین این سرمایه براساس تجارب گذشته به عهده بانک‌ها و موسسات مالی است. اما این واحد صنعتی با اتکا به سرمایه بخش خصوصی ایجاد شده است. صنعت فولاد که یکی از برترین صنایع به‌شمار می‌رود و توجه جدی‌تر و نگاه ویژه ضرورت تام دارد، اما در سال‌های گذشته نه‌تنها سیستم بانکی موفق به ایجاد شرایط مساعد برای تولید این صنعت نشده، بلکه اعمال بعضی سیاست‌ها، موجب تضعیف تولیدکنندگان نیز شد.
وی تاکید کرد: افزایش نرخ ارز و بلاتکلیفی تولیدکنندگان با صدور بخشنامه غیرکارشناسی و خلق‌الساعه و نوسان نرخ ارز و ابداع روش‌های نامتعارف در بازپرداخت اقساط بدهی‌های ارزی موجب شد که اندک توان صاحبان صنایع تحلیل رود و بانک‌ها نیز که گرفتار اقساط معوق تسهیلات اعطایی بودند بیشتر و بیشتر با مشکل مواجه شوند.
مدیرعامل مجتمع ذوب‌آهن بیستون عنوان کرد: تردیدی نیست که همه دولت‌ها در شرایط برخورد به معضلات اقتصادی راه‌حل‌های مناسب و عملی را تدوین و برنامه‌ریزی می‌کنند و ما تولیدکنندگان هم برای رفع تنگناها وظیفه داریم همکاری لازم را اعمال کنیم.
مدیرعامل ذوب‌آهن بیستون، عدم توازن در زنجیره فولاد و همچنین ورود دولت به بازار فولاد و اعمال سیاست‌های کنترلی به‌خصوص در بورس‌کالا را عامل نامتعادل بودن بازار فولاد عنوان کرد و افزود: عدم توازن در زنجیره فولاد باعث شده تا واحد‌های فولادی در تامین مواد اولیه خود با مشکل مواجه شده و کمتر از ظرفیت اسمی خود فعالیت کنند.
وی اظهار کرد: با تحریم‌های اخیر علاوه بر اینکه سرمایه‌گذاری در طرح‌های فولادی با مشکل مواجه شده است، بلکه شرایط صادرات نیز سخت شده و از دولت انتظار می‌رود از صنایع بیشتر حمایت کند. با وجود همه سختی‌ها و محدودیت‌ها در صادرات، شرکت‌های ایرانی موفق شدند در بازارهای جهانی حضور داشته باشند، این درحالی است که اعمال برخی سیاست‌های سختگیرانه داخلی گاهی اوقات روند صادرات را با مشکل مواجه می‌کند.
شکری درخصوص اجبار به عرضه محصول در بورس‌کالا گفت: بورس‌کالا بستری شفاف برای معاملات است و تولیدکنندگان تمایل به عرضه در این قالب دارند اما این امر با اجبار ایجاد نمی‌شود، زیرا هم اکنون صادرات منوط به عرضه در بورس شده و این درحالی است که قیمت‌های پایه نیز از سوی دولت مشخص می‌شود.
وی تصریح کرد: بورس محل کشف قیمت براساس عرضه و تقاضا است و تعیین قیمت با روح بورس مطابقت ندارد و اگردست تولیدکنندگان و متقاضیان را باز بگذارند بازار فولاد شرایط پایداری را تجربه می‌کند. شکری تاکید کرد: صادرات جذاب است، اما زمانی‌که قیمت‌ها در بازار داخل براساس نرخ‌های جهانی باشد بازار فولاد تعادل خود را حفظ می‌کند، با قیمت‌های دستوری بازار نامتعادل شده و امکان برنامه‌ریزی از تولید‌کننده سلب می‌شود.
مدیرعامل ذوب‌آهن بیستون با اشاره به اینکه از وزارت صنعت، معدن و تجارت انتظار داریم به عنوان متولی صنعت فولاد حامی صنعتگران باشد، ادامه داد: به‌نظر می‌رسد درحال‌حاضر این وزارتخانه بیشتر بر موضوعاتی نظیر وضع تعرفه و عوارض و ممنوعیت‌های صادراتی تمرکز دارد تا حمایت از تولیدکنندگان آن هم در این شرایط سخت. اقدامات پیشگیرانه در بخش صادرات زمانی صورت می‌گیرد که بازاریابی بین‌المللی انجام شده درحالی‌که می‌دانید یافتن مشتری در بازارهای جهانی آن هم در شرایط تحریم، کار بسیار مشکلی است.
شکری تاکید کرد: با آزاد گذاشتن بازار،امکان مطابقت با قیمت‌های جهانی پیدا شده و به این ترتیب زنجیره فولاد نیزمتعادل می‌شود.
این تولید‌کننده فولاد با اشاره به اینکه پروژه احیای ذوب‌آهن بیستون به‌دلیل تشدید تحریم‌ها با تاخیر صورت گرفته، تاکید کرد: ذوب‌آهن بیستون در سه فاز فعالیت خواهد داشت، فاز نخست مربوط به ذوب و ریخته‌گری با ظرفیت ۲۰۰ هزارتن شمش فولاد۱۵۰ هزار تن آهن‌اسفنجی وتولید ۳۰ مگاوات برق است که برای تامین نیاز واحد جهان فولاد غرب ایجاد شده که در حال فعالیت است و فاز دوم این واحد صنعتی واحد احیا با ظرفیت ۱۵۰هزار تن است که بیش از ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
وی تصریح کرد: گرچه تحریم‌ها پروژه را با تاخیر مواجه کرده، اما با بهره‌گیری از متخصصان و مهندسان داخلی، بومی‌سازی قطعات آغاز شده و امسال این بخش راه‌اندازی خواهد شد و درحال‌حاضر با تامین آهن‌اسفنجی خط‌ذوب ریخته‌گری را فعال کرده‌ایم.
شکری ادامه داد: فاز سوم این پروژه نیروگاه حرارتی از پرت حرارت واحد‌های فولادی این پروژه است که تاکنون ۵۰ درصد پیشرفت داشته است.
مدیرعامل ذوب‌آهن بیستون اظهار کرد: اولین واحد فولادی گروه صنعتی شکری با تولید تیرآهن آغاز به کار کرده و فعالیت خود را با تولید انواع تیرآهن حتی در سایز‌هایی که در داخل تولید نمی‌شود ادامه می‌دهد و طرح‌های مطالعاتی برای تولید انواع تیرآهن حتی ریل‌آسانسور را که محصولی وارداتی است، در دست بررسی داریم.
وی افزود: در ادامه فعالیت، با تشدید تحریم‌ها با تشکیل شرکت دانش‌بنیان جهان صنعت خط تولید نورد را ایجاد کرده و علاوه بر اینکه در سیما فولاد از آن بهره بردیم، به سایر واحد‌های فولادی نیزدر این بخش کمک‌رسان بودیم. هر چند در سال ۱۳۹۵ نیز با ایجاد سیما فولاد ۲۰۰ هزار تن میلگرد تولید کردیم، اما درحال‌حاضر در تمامی‌خطوط به‌دلیل شیوع کرونا و کمبود تقاضا و نقدینگی در بازار با کمتر از ۶۰ درصد ظرفیت مشغول به فعالیت هستیم. وی تصریح کرد: این مجموعه در صدد است تا زنجیره تولید فولاد را تکمیل کند و از این‌رو به‌دنبال کسب پهنه‌های سنگ‌آهن منطقه است و مجموعه گروه صنعتی شکری درحال‌حاضر موفق شده تا یک‌‌هزار و ۲۰۰ شغل در استان کرمانشاه به‌صورت مستقیم ایجاد کند.
منبع: دنیای اقتصاد