شاخص صنعت فلزات اساسی در سال جاری ۵۳۹ هزار و ۵۷۴ واحد رشد را تجربه کرده و به ۸۹۴ هزار و ۱۷۲ واحد رسیده است. این صنعت در روز‌های اخیر با اقبال سهامداران روبهرو بوده است. رویدادی که به نظر می‌رسد با واقعیت‌های موجود در این شرکت ها هم خوانی دارد. بررسی صورت‌های مالی این شرکت‌ها نشان می‌دهد شیوع کرونا و رکود بازار‌ها نتوانسته اثر چندانی بر این صنایع بگذارد.
با خروج رکود این بازار‌ها و همچنین رشد نرخ ارز تاثیرات مثبتی در عملکرد این شرکت‌ها ایجاد شده است. سهم فلزات و کانی‌های فلزی از بازار سهام ایران ۲۲ درصد است. همچنین صنعت فلزات اساسی در یک ماه گذشته روند افزایشی به خود گرفت به‌طوری که اکثر فلزات از جمله استیل، مس، سرب و روی با رشد قیمتی قابل توجهی روبهرو شدند. با بررسی معاملات هفته گذشته نیز مشاهده می‌شود که اکثر این فلزات یک تا ۲/ ۱ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند.
بازارهای جهانی
یک تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به روند بازارهای جهانی می‌گوید: با توجه به قیمت‌های فعلی اکثر خریداران عمده فلزات بین دو راهی قرار گرفته‌اند و تناقضات بسیار زیادی در بازارهای جهانی دیده می‌شود. در بورس شانگهای ذخیره مس به پایین‌ترین سطح خود از سال ۲۰۱۹ تاکنون رسیده است و در بورس لندن در معاملات روز سه‌شنبه مس با ۱۱ دلار کاهش روبهرو شد. برطرف نشدن بیماری کرونا موضوع بسیار مهمی است که در بازارهای جهانی درخصوص فلزات اساسی مطرح می‌شود.
او ادامه می‌دهد: از طرفی به دلیل شرایط آب و هوایی چین و کاهش سطح ساخت و ساز در این کشور به نوعی طرف تقاضا در محصولاتی از قبیل میلگرد و آهن در هفته جاری کاهشی شد. با تحلیل بازارهای جهانی مشاهده می‌شود در حال حاضر این بازار‌ها در هاله ای از ابهام و تردید قرار گرفته اند، به این معنی که نخست معامله‌گران در انتظار بررسی شرایط جدید هستند و بعد از آن نیز اقدام به انجام معامله را در دستور کار خود قرار می‌دهند. طی هفته گذشته تقاضای زیادی در بازارهای جهانی شکل گرفت اما در هفته جاری با کاهش سطح تقاضا روبهرو شدیم، به‌طوری که در غالب بازارهای آسیایی خریداران با احتیاط معامله می‌کردند.
او با بررسی چشم‌انداز بازارهای جهانی می‌گوید: شاخص بورس‌های آمریکا و اروپا کمی با افزایش قیمت روبهرو شدند و تقریبا به سطوحی بازگشته‌اند که بیماری کرونا آغاز شده بود، بنابراین در حال حاضر فلزات اساسی در سطح فعلی قیمتی از لحاظ قیمت معقول ارزیابی می‌شوند. از طرفی با توجه به اعمال قرنطینه، در کشور‌های اروپایی و کاهش مبتلایان به ویروس کرونا شرکت‌های بورسی اروپا و آمریکا احتمالا با رشد قیمتی همراه خواهند شد. در نقطه مقابل نیز با در نظر گرفتن اینکه ۳ ماه تا شروع فصل سرما باقی مانده است، احتمالاً افزایش تقاضا در بازارهای جهانی را خواهیم داشت و فلزات اساسی در این بازار‌ها با رشد قیمت مواجه می‌شوند.
این تحلیلگر بازارهای جهانی می‌گوید: در حال‌حاضر خریداران کاتد مسی در بازارهای جهانی کمی دست نگه داشته‌اند، معاملات روز سه‌شنبه نیز نشان می‌دهد این محصول با کاهش قیمت همراه بوده اما با توجه به اینکه ذخیره مس در بازار چین به شدت ضعیف است، در صورت افزایش تقاضا یقیناً این کشور با کمبود مس مواجه می‌شود. بر این اساس انتظار می‌رود که مس مجدداً به سطوح بالای قیمتی باز‌گردد.
فرصت تولید‌کنندگان داخلی
بسیاری از تحلیلگران رکود موجود در بازارهای جهانی را فرصت مناسبی برای افزایش سهم ایران در بازارهای جهانی می‌دانند. پروین در این‌باره می‌گوید: اکثر کارخانه‌های تولید فلزات در اروپا به دلیل شرایط کرونا با کاهش تولید رو به رو بودند اما در ایران افزایش تولید را در این حوزه تجربه کردیم. بنابراین انتظار می‌رود که سطح فروش شرکت‌های داخلی بالا رود. با توجه به اینکه دلار هم در سطوح قیمتی بالایی قرار دارد و روند افزایشی را طی چند روز اخیر در پیش گرفته برای خریداران و صادرکنندگان فلزات در ایران هم به نوعی در پی این رویداد حاشیه امنی ایجاد شده است، به‌طوری که تقاضای فلزات در بورس کالای ایران در ارقام بسیار بالایی قرار دارد و خریداران با توجه به اینکه تقاضای زیادی را در بورس کالا ثبت می‌کنند بنابراین این مهم موجب شده شرکت‌های فلزی داخلی با افزایش تولید رو به رو شوند و این رشد می‌تواند به سودآوری این دست از شرکت‌ها در بلند مدت منجر شود.
سردرگمی در سیاست‌گذاری
این صنایع در روز‌های اخیر تحت تاثیر افزایش نرخ ارز بوده‌اند. با توجه به سهم بالای صادرات و در مقابل سهم اندک واردات در این صنعت، افزایش نرخ ارز تاثیر مثبتی بر این صنعت ایجاد می‌کند. مهدی کرباسیان معاون سابق وزیر صمت معتقد است افزایش نرخ ارز تاثیر چندانی در صنایع فلزی نداشته است و در صورت ایجاد مقررات ثابت درخصوص صادرات از سوی دولت و برطرف کردن مشکلات حمل ونقل ضمن تقویت صنعت فلزات؛ توسعه صادرات این محصولات موجب تامین ارز خواهد شد. او می‌گوید: با توجه به اینکه حجم زیادی از مواد اولیه ازجمله ورق‌های مورد استفاده در برخی شرکت‌ها مانند خودرو‌سازی، ساخت پروفیل و لوازم خانگی در داخل تولید می‌شود؛ افزایش نرخ دلار در صنایع فلزی نمی‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بگذارد. با این حال بقیه مواد اولیه مورد نیاز که در داخل تامین نمی‌شود را وارد می‌کنیم اما میزان واردات در مقایسه با تولیدات داخل کم است و در نتیجه افزایش نرخ ارز تاثیر کمتری بر این صنعت می‌گذارد. یکی دیگر از مسائلی که این صنعت با آن دست و پنجه نرم می‌کند سیاست‌گذاری‌های دولتی است. شرکت‌های این صنعت مدت‌ها است با مساله قیمت‌گذاری روبهرو هستند. موضوع دیگری که این صنعت در روز‌های اخیر با آن روبهرو شده محدودیت‌های صادراتی است.
او درخصوص موانع صادراتی پیش آمده برای این شرکت‌ها می‌گوید: محدودیت در صدور مجوز‌های لازم و ایجاد محدودیت برای صادرات باعث تاثیرگذاری بیشتر نرخ ارز و کمتر شدن درآمدها ارزی در این صنایع می‌شود. او ادامه می‌دهد: میزان اثرگذاری افزایش نرخ ارز در شرکت‌های مختلف این صنایع با توجه به مواد اولیه مصرفی و نوع صنعت متفاوت است. به‌عنوان مثال میزان تاثیر نرخ ارز برای صنعتی که ۶۰ درصد از مواد اولیه آن از طریق واردات تامین می‌شود بسیار بیشتر از سایر صنایعی است که درصد بالایی از مواد اولیه مورد نیاز خود را از داخل تامین می‌کنند.
او درباره نقش افزایش نرخ ارز بر صادرات این شرکت‌ها می‌گوید: هرچه نرخ ارز افزایش یابد به تبع آن صادرات نیز افزایش می‌یابد و موجب ایجاد رقابت در این صنایع شده و سود بیشتری نصیب شرکت‌هایی که از مواد اولیه داخلی استفاده می‌کنند، می‌شود. مهدی کرباسیان درباره محصولات تولیدی این گروه می‌گوید: برخی از محصولات فلزی ایران دارای کیفیت و استاندارد‌های جهانی هستند، بنابراین قیمت و کیفیت مناسب این محصولات در بازارهای بین‌الملل موجب ایجاد بازار پررنگ در خارج از کشور می‌شود. او ادامه می‌دهد: از جمله نگرانی‌ها در بازار صادرات این است که مقررات دولت با ثبات نیست و به دلیل نیاز ارزی و تصمیمات مالی دولت مدام در حال تغییر است و گاهی صادر‌کننده در ارسال محموله با مشکلاتی روبهرو می‌شود.
کرباسیان ادامه می‌دهد: جابه‌جایی پول در صادرات و ورود ارز به کشور باعث ایجاد مقرراتی از جمله تعزیرات توسط بانک مرکزی سبب ایجاد ترس در صادرکننده‌ها و کاهش صادرات می‌شود و اگر صادرات تسهیل شود، مشکلات کمبود ارز در کشور را برطرف خواهد کرد.
عدم نیاز به دخالت دولت
بهادر احرامیان، نایب‌رئیس انجمن فولاد نیز معتقد است افزایش نرخ دلار در تمامی صنایع از جمله فلزات تاثیرگذار است و این افزایش فضای رقابت دراین صنعت را تنگ‌تر می‌کند و باعث ایجاد بازارهای جدید می‌شود. او درباره مشکلات این صنعت می‌گوید: از مهمترین مشکلات پیشروی صنایع فلزی روش دولت برای تنظیم بازار است که کارآیی لازم را ندارد و فشارزیادی را به صنایع داخلی وارد کرده است. بسیاری از محصولات در داخل تولید می‌شود و خود این صنایع می‌توانند بازار را به تعادل برسانند و نیاز به دخالت دولت نیست. او راه برون رفت از این مشکلات را تعادل در بازر و عدم مداخله دولت می‌داند و اضافه می‌کند: چنانچه قبل از ورود دولت به صنایع فلزی، سطح قیمت ها قابل قبول و بازار نیز در تعادل بود و نیازمند تعادل مجدد در این صنایع هستیم. او ادامه می‌دهد: بسیاری از مواد اولیه در داخل کشور تولید می‌شود و در برخی از محصولات به خصوص استیل، الکترود گرافیتی و اقلام نسوز نیازمند واردات هستیم. او ظرفیت پیش‌بینی شده در طرح ملی فولاد را امری محقق‌پذیر دانست و افزود: عبور از آن ظرفیت دوراز دسترس نیست.
منبع: دنیای اقتصاد