تقاضای جهانی برای شمش استیل مهم‌ترین پارامتر تعیین‌کننده آینده بازار استیل به شمار می‌رود، به گونه‌ای که اگر سطح تقاضا برای این محصول به میزان پیش از شیوع ویروس کرونا بازنگردد تجربه رکود تورمی در بازار استیل دور از انتظار نخواهد بود. درحالی که اگر قیمت ها کاهش پیدا نکند، بازار استیل با عدم تقاضا نیز روبه‌رو می‌شود و همین امر شرایط پیچیده‌ای را برای فعالان این حوزه رقم می‌زند. درواقع اگرچه همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ نتوانست همانند بسیاری از کامودیتی ها به افت قابل توجه قیمت محصولات زنجیره استیل منجر گردد اما عدم افت قیمت استیل لزوماً به مفهوم شرایط مساعد این صنعت نبوده و چشم انداز این بازار بیش از هر عاملی وابسته به بازگشت سطح تقاضا به حالت قبل است. اما از آنجا که شیوع این بیماری باعث شده تا اولویت اصلی دولت ها از سرمایه‌گذاری در بخش زیرساخت و صنعت به تامین نیازهای اساسی جامعه تغییر کند چشم انداز مصرف استیل دنیا در هاله ای از ابهام قرار گرفته است.
نوسانات طبیعی در بازار استیل
در اثر شیوع ویروس کرونا در دنیا قیمت بخشی از کامودیتی‌ها همچون نفت و حتی برخی فلزات از جمله لیتیم و مولیبدن با کاهش قابل توجهی روبه‌رو شد. به شکلی که قیمت نفت برنت در روز ۵ ژوئن نسبت به قیمت این محصول در سال قبل کاهش ۳۲ درصدی داشت. اما برخلاف این بازارها، محصولات زنجیره استیل از سنگ‌آهن تا محصولات نهایی کمترین تاثیر قیمتی را از این پاندمیک گرفتند. براساس گزارش متال بولتن قیمت بیلت تولیدی کشورهای CIS صادراتی فوب دریای سیاه در روز ۳ ژوئن به ۳۶۶ دلار به ازای هر تن رسید که این رقم نسبت به قیمت این محصول در سال قبل تنها کاهش حدود ۵/ ۱ درصدی داشته است. به این ترتیب می‌توان نوسانات قیمتی ایجاد شده در محصولات زنجیره استیل را نوسانات طبیعی بازار تلقی کرد. هرچند برخلاف قیمت، میزان اثر پذیری عرضه و تقاضای جهانی استیل از این بازار قابل توجه بوده است.
با شیوع ویروس کرونا و درگیری اغلب کشورهای دنیا با تبعات این ویروس بسیاری از صنایع مصرف‌کننده استیل همچون شرکت های بزرگ خودرویی و همچنین فعالیت های ساخت و ساز به طور موقت تعطیل شدند. این موضوع به محدودیت بازار تقاضای محصولات استیل انجامید. اما در کنار این کاهش تقاضا میزان تولید نیز افت پیدا کرد، چرا که کاهش مبادلات تجاری به منظور کنترل شیوع این بیماری باعث شد که بسیاری از تولیدکنندگان محصولات استیل در تامین مواد اولیه و حتی قطعات یدکی خود با مشکل روبه‌رو شده و ناچار به کاهش تولید شوند و بخشی از تولیدکنندگان نیز به منظور رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سطح تولید خود کاستند، به این ترتیب درنهایت تعادلی نسبی در بازار عرضه و تقاضای جهانی استیل به وجود آمد که همین موضوع باعث شد استیل شرایط مشابه بازار نفت را تجربه نکرده و افت قابل‌توجه قیمتی نداشته باشد.
بازیگران زنجیره استیل
همچنین در بحث قیمت نباید از تاثیرپذیری این بازار از قیمت مواد اولیه غافل شد. قراضه و سنگ‌آهن به‌عنوان مواد اولیه اصلی استیل سازی پارامترهای تاثیرگذار در این بازار هستند. در هفته‌های ابتدایی شیوع این ویروس با کاهش تولید جهانی استیل به خصوص در چین و افت تقاضا برای سنگ آهن، قیمت این محصول به رقمی کمتر از ۸۰ دلار به ازای هر تن نیز رسید اما این روند کاهشی قیمت چندان ادامه دار نشد. زیرا با شیوع این ویروس در دنیا و درگیری سایر کشورها میزان تولید سنگ‌آهن نیز افت پیدا کرد. درحال حاضر برزیل به عنوان دومین تولیدکننده بزرگ سنگ‌آهن دنیا به شدت درگیر این بیماری بوده و همین موضوع باعث شده برخی از معادن سنگ‌آهن این کشور فعالیت خود را به حالت تعویق درآورند و به این ترتیب از میزان عرضه جهانی این محصول کاسته شود. همین کاهش عرضه نیز از کاهش جهانی قیمت سنگ‌آهن جلوگیری کرده است. به‌گونه‌ای که در روزهای گذشته قیمت سنگ‌آهن از ۱۰۰ دلار به ازای هر تن بالاتر رفت.
قرنطینه عمومی یا همان فاصله‌گذاری اجتماعی در بسیاری از کشورها و به خصوص کشورهای اروپایی و آمریکا و همچنین تعطیلی صنعت خودرو باعث شده میزان تولید قراضه در دنیا نیز کاهش پیدا کند و به این ترتیب بازارها شاهد افزایش قیمت قراضه نیز باشند که همین موضوع نیز عامل تاثیرگذار بعدی در ممانعت از کاهش قیمت استیل بود.
عناصر آلیاژی مصرفی (فروآلیاژها) در تولید استیل از جمله کروم و نیکل نیز برخلاف بسیاری از کامودیتی ها در دوران شیوع کرونا با رشد قیمت رو به رو شدند که این موضوع نیز به درگیری کشورهای اصلی تولیدکننده این محصولات با اثرات این بیماری بر می‌گردد. بخش عمده کروم تولیدی در جهان توسط آفریقای جنوبی تولید شده و روسیه نیز در رتبه اول تولید نیکل دنیا قرار دارد، این دو کشور نیز در هفته های اخیر به شدت درگیر بیماری کرونا هستند و همین موضوع باعث افت تولید و افزایش قیمت این مواد شده که در نهایت به افزایش قیمت تمام شده استیل در دنیا منجر شد که اجازه کاهش قیمت این محصول با وجود کاهش تقاضا را نمی دهد.
بازگشت تقاضا زمان بر خواهد بود
اگرچه قیمت استیل تاثیر قابل توجهی از شیوع این ویروس نپذیرفت، اما کاهش تقاضا و در ادامه تولید بخش قابل توجهی از فعالان این حوزه ها را در همین زمان تحت تاثیر قرار داد. از این رو بازگشت سطح تقاضا به حالت اولیه اهمیت قابل توجهی دارد. در روزهای اخیر صنایع خودروسازی دنیا در مرحله بازگشایی مجدد قرار گرفته‌اند و پیش‌بینی می‌شود که بسیاری از فعالیت های ساخت و ساز و حمل و نقل دنیا در ماه جاری آغاز شوند، هرچند این بازگشایی همانند قبل نخواهد بود و تا مدتی تمامی فعالیت‌ها به صورت کنترل شده ادامه پیدا خواهد کرد. این موضوع باعث می‌شود محدودیت در بخش تقاضا نیز تا زمانی که اقتصادهای بزرگ دنیا به روال عادی خود بازنگردند، ادامه یابد.
همچنین گسترش سریع بیماری کووید- ۱۹ در دنیا باعث شد بسیاری از کشورها در اولویت های خود تجدید نظر کنند و به‌جای سرمایه‌گذاری در بخش‌های زیرساخت و توسعه ای بر رفع نیازهای اساسی جامعه تمرکز یابند که همین موضوع نیز چشم‌انداز مصرف استیل دنیا را در هاله ای از ابهام قرار داده است. در واقع تا زمانی که صنایع خودروساز، بخش مسکن و زیرساخت در دنیا به حالت طبیعی خود بازنگردد سطح تقاضا نیز روال طبیعی پیدا نمی‌کند.
در میان اقتصادهای دنیا، چین توانسته از این بحران عبور کند و تا حدی به شرایط عادی بازگردد. این موضوع نیز در همین چند هفته بر بازار فولاد دنیا اثر گذاشته و بخشی از افزایش قیمت‌های جهانی نیز متاثر از همین موضوع است. اینکه چین زودتر از سایر کشورها به کرونا مبتلا شده و سریع‌تر وارد فاز بهبود شد خود به‌عنوان یک سوپاپ اطمینان در بازار استیل عمل کرده و تقاضای چین خود محرک قدرتمندی برای بهبود بازار شده است.
منبع: دنیای اقتصاد