کاهش دخالت های دستوری در بورس کالا به افت تقاضا و کاهش التهاب خرید منجر شده است، که اولین تاثیر آن را بر عدم رشد قیمت ها در بازار آزاد بر جای گذاشته است. روز گذشته شاهد تغییر فاز بازار استیل بودیم و از شتاب رشد قیمت ها فاصله گرفتیم که همین تغییر می‌تواند چهره جدیدی از نوسان قیمت ها در بازار را به همراه داشته باشد. فاصله گرفتن از تقاضای هیجانی به‌رغم نوسان بهای آزاد ارز اگرچه کم نظیر است، ولی در حال خودنمایی می باشد.
بازگشت تعادل به بازار آهن و استیل
کاهش دخالت های دستوری در بازار استیل به تغییر عملکرد معامله‌گران منجر شده و خروجی آن آرامش بیشتر در بازار خواهد بود. واقعیتی که بارها و بارها در بازار استیل یا بازارهای مشابه مشاهده شده ولی بازبینی تجربیات قبلی به ندرت صورت می‌گیرد گویا همیشه اول باید دخالت دستوری تجربه شود و سپس که تجربه شد و هزینه‌های آن را پرداختیم، به سمت استفاده از تجربه سایرین حرکت کنیم. بازار استیل هم چیزی شبیه به این رویکرد را تجربه می‌کند. تقلیل دخالت های دولتی در این بازار همیشه خوش یمن بوده و کاهش دخالت های دستوری فضای جدیدی برای ایفای نقش واقعی و سنتی مکانیزم بازار پدید می‌آورد که در نهایت مدیریت قیمت ها یکی از خروجی های آن می باشد. این عملکرد را باز هم شاهد هستیم و ماحصل آن مدیریت بازار بر اساس نظام عرضه و تقاضاست.
پس از رشد شدید قیمت ها در هفته های اخیر وارد یک فاز با ثبات قیمتی در بازار استیل شدیم که همین داده به معنی آن است که تغییر آغاز شده است. این در حالی است که در بستر بازار آزاد اعمال تخفیف در زمان معامله به‌صورت زیر پوستی در حال گسترش است و تداوم این رویکرد معاملاتی به کاهش فراگیر نرخ در بازار منتهی می‌شود. از روز گذشته این روند کاهشی از سوی برخی تولیدکنندگان خاص نظیر دو شرکت تولیدکننده استیل از جمله شرکت ذوب آهن اصفهان و شرکت فولاد خراسان آغاز شده، آن هم در شرایطی که ذهنیت های مختلفی هنوز در بازار وجود دارد. تجربه نشان داده در شرایطی که شاهد تقابل طرز فکرهای مختلف در بازار استیل هستیم سیگنال های رسمی بیش از سایر اظهارنظرها مورد توجه قرار می‌گیرند، آن هم در شرایطی که پایان هفته جاری دو روز تعطیل وجود دارد که بر رفتار معامله‌گران اثرگذار خواهد بود. حال در شرایطی که یک رشد بزرگ قیمت در هفته های اخیر تجربه شده و عملکرد نرخ‌گذاری دستوری به هر طریق ممکن در بازار رسمی بورس کالا کاهش یافته یا دقیق‌تر تضعیف شده است، می‌توان آینده بازار را نسبت به شرایط فعلی متفاوت ارزیابی کرد و این تفاوت را باید جدی گرفت. اگرچه در نهایت عملکرد نرخ‌گذاری در بورس کالا با محوریت قیمت‌گذاری دستوری باز هم پتانسیل خودنمایی دارد یا نوسان بهای آزاد ارز بر ذهنیت معامله‌گران اثرگذار خواهد بود. این ها دو سیگنال متفاوت هستند که نمی‌توان از کنار آن به سادگی عبور کرد. این در حالی است که تلاش قیمت‌گذاران رسمی یا همان نرخ‌سازان دستوری با هدف افت قیمت ها در بازار آزاد بوده، بنابراین در شرایطی که کاهش نرخ را به وضوح مشاهده کنند عملکرد آنها تضعیف خواهد شد و دیگر کاری به بازار نداشته تا بازار هم ساده‌تر مسیر منطقی خود را در پیش گیرد.
به این ترتیب در شروع هفته جاری، با کاهش کنترل دستوری و قیمت نویسی‌های ناظر بازار در بورس کالا و صدور اجازه به بازار استیل برای حرکت در مسیر طبیعی، قیمت مقاطع طویل استیل در بورس کالا روند کاهشی به خود گرفته و جریان معاملات نیز با ثبات نسبی همراه شد. این بار شرکت‌های تولیدکننده محصولات استیل نظیر ذوب‌آهن اصفهان و فولاد خراسان سکاندار این تغییر بودند تا نشان دهند که بازار در صورت فعالیت بر اساس قابلیت های عرضه و تقاضا، پتانسیل حرکت در مسیر صحیح را دارد. این دو تولیدکننده در اقدامی نوین برای همگام سازی قیمت میلگرد تولیدی خود با نرخ داد و ستدهای هفته گذشته بورس کالا نرخ پایه را تا حدود ۴۰۰ تومان در بازار فیزیکی بورس کالا کاهش دادند.
در همین راستا بورس کالا که محمل رسمی کشف نرخ محصولات استیل محسوب می‌شود، اثر خود را بر بازار آزاد گذاشته و نرخ های بازار آزاد را بعضا تا حدود ۲۰۰ تومان کاهشی کرد. به دنبال کاهش قیمت های پایه در بازار فیزیکی بورس کالا و بازار آزاد، شوک غیرمنتظره‌ای در بین متقاضیان و فعالان حوزه استیل ایجاد شد تا بتواند سیگنال کاهش رانت و دستیابی به سودهای عجیب و غریب از محل خرید و فروش محصولات این صنعت بنیادی کشور را به متقاضیان غیرواقعی و سفته بازان مخابره کند. انتظار این است که از این طریق، گامی در جهت مشخص کردن تقاضای واقعی بازار برداشته شود. نوسان کاهشی قیمت ها، تقاضای افزایشی محصولات ذوب آهن را به کمتر از نصف کاهش داد و همین امر عکس العمل های فعالان در بازار آزاد را به دنبال داشت که ثمره آن نه تنها از رشد بی رویه قیمت های محصولات استیل جلوگیری کرد، بلکه این نرخ ها را با کاهش همراه نمود.
به گفته یکی از فعالان این بازار، در صورت عدم رفتار صحیح در مقابل رشد کاذب قیمت ها و به دنبال آن ورود تقاضای هیجانی به بازار، تصور رشد افسار گسیخته مقاطع طویل فولادی دور از ذهن نبود. آن هم در حالی که این هجوم تقاضای هیجانی برای خرید محصولات استیل تنها به دلیل ورود سرمایه های سرگردانی بود که به دنبال کسب سود از سایر بازارها به این بازار سرازیر شده اما در نهایت محصولات معامله شده را به سوی انبارها هدایت می‌کردند. پیش بینی برای هفته های آینده بازار استیل در خردادماه با پیچیدگی‌های زیادی همراه است اما جریان غالب بازار، سیگنال معنی‌داری را مخابره می‌کند که نشان می‌دهد در صورت عدم جلوگیری دستوری از افزایش قیمت ها و تداوم روند فعلی در کشف نرخ محصولات فولادی به دور از کنترل و تصمیم سازی‌های دستوری شاهد افت بیشتر قیمت ها در کنار کاهش تقاضا در این بازار خواهیم بود. البته اثربخشی نوسان های نرخ ارز بر این بازار را نمی‌توان نادیده گرفت زیرا توانایی تغییر فاز جدی بازار استیل را دارد و چنانچه با روند کاهشی همراه شود به آرامش جو حاکم بر بازار کمک خواهد کرد.
روز گذشته حدود ۳۵ هزار تن انواع میلگرد در بورس کالا عرضه شد که حدود ۱۹ هزار تن آن مورد معامله قرار گرفت. کاهش قیمت های پایه بورس کالا از سوی دو شرکت ذوب‌آهن اصفهان و فولاد خراسان سبب شد که به جز میلگردهای تولیدی این دو شرکت که زیر قیمت پایه معامله شدند، عرضه سایر تولیدکنندگان بدون افزایش قیمت و در همان قیمت پایه داد و ستد شود. می‌توان این اتفاق را آغاز یک اصلاح روند قیمتی در بازار استیل در نظر گرفت تا از این طریق از رشد کاذب قیمت ها جلوگیری شود. بیشترین تقاضای شکل گرفته نیز متوجه محصولات عرضه شده همین دو شرکت بود که در صدر آن تقاضای ۱۳ هزار تنی در قبال عرضه ۹ هزار تنی ذوب آهن اصفهان به ثبت رسید.
منبع: دنیای اقتصاد