فلزات رنگین از انواع فلزات یافت شده در طبیعت می باشند که دارای انواع مختلفی بوده و هریک از آنها دارای کاربرد های متفاوتی در قسمت‌ها و مصارف گوناگون صنعتی و یا عمومی می باشند.
معرفی فلزات رنگین
در حالت کلی فلزاتی که در طبیعت یافت می شوند به دو دسته فلزات آهنی و غیر آهنی یا همان فلزات رنگین طبقه بندی می شوند. آهن و انواع آلیاژها و ترکیبات آن مانند استیل، چدن و غیره جزو فلزات آهنی به حساب می‌آیند. که هر کدام از آنها دارای کاربردهای بسیار زیادی در مصارف صنعتی و عمومی هستند. طبق آمار چیزی در حدود ۹۰ درصد از قطعات و تجهیزات ماشین آلات صنعتی و غیر صنعتی و همچنین مصنوعات و مستقلات آنها از فلزات آهنی ساخته می گردند. یکی از مهمترین دلایلی که از فلزات آهنی بسیار زیاد در موارد مختلف صنعتی استفاده می گردد، استحکام زیاد این فلزات و همچنین فراوان بودن آنها در طبیعت می باشد. ایران از نظر انواع فلزات آهنی بسیار غنی می باشد. اگر بخواهیم در مورد فلزات رنگین صحبت کنیم باید بگوییم که تمامی فلزات بجز آهن و مستقلات و ترکیبات آن در زمره فلزات رنگین طبقه بندی می گردند. هر یک از فلزات سنگین در زمینه‌های مختلف صنعتی و تولیدی مورد استفاده و بهره وری قرار می گیرند.
مهم ترین فلزات رنگین عبارتند از:
مس – روی – برنز – برنج – آلومینیوم – سرب – نیکل – قلع -مونل
در ادامه به معرفی هر یک از انواع فلزات رنگین پرداخته شده است:
معرفی انواع فلزات رنگین
فلز آلومینیم
فلز آلومینیم جزو فلزات رنگین طبقه بندی می شود و وزن مخصوص آن 2.7 می باشد. همچنین دمایی که فلز آلومینیم در آن به نقطه ذوب می‌رسد ۶۵۸ درجه سانتی گراد می باشد. از مهمترین خواص آلومینیم می‌توان به انتقال جریان الکتریسیته و همچنین انتقال دهنده گرما اشاره نمود. آلومینیم نسبت به فلز مس از مقاومت بسیار خوبی برخوردار می باشد و در برابر خوردگی و پوسیدگی از خود مقاومت نشان می دهد و از آن جایی که وزن آن به صورت قابل توجهی کم بوده به عنوان یک فلز سبک شناخته می شود، در مصارف مختلف صنعتی به کار گرفته شده و مورد بهره برداری قرار می گیرد. فلز آلومینیم با انواع دیگر فلزات رنگین و یا فلزات آهنی ادغام شده و از آن آلیاژ های مختلف و بسیار سودمندی حاصل می گردد. از آنجایی که این فلز استحکام مقاومت بسیار خوبی داشته و در مقابل پوسیدگی و خوردگی به خوبی از خود مقاومت نشان می دهد و در عین حال وزن کمی دارد در صنایع حساسی مانند هواپیما سازی بسیار مورد استفاده و توجه قرار می‌گیرد.
فلز روی
روی از قدیم الایام در زندگی اقوام مختلف بشر به کار برده شده به عنوان مثال گذشتگان ما برای ساختن اقلام جنگی خود از فلز روی بسیار زیاد استفاده می کردند. فلز روی به عنوان یکی از فلزات رنگین پر کاربرد به حساب می آید. رنگ این فلز مایل به آبی بوده اما اگر به قسمت شکستگی موجود بر روی فلز روی توجه کنیم این قسمت بسیار براق می باشد. وزن مخصوص فلز روی به عنوان یکی از فلزات رنگین 7.3 می باشد و همچنین دمایی که فلز روی در آن به نقطه ذوب می رسد ۴۱۹ درجه سانتیگراد است. این فلز مقاومت بسیار خوبی در مقابل اکسید و زنگ زدگی از خود نشان می‌دهد و در عین حال یک فلز ترد به حساب می آید. از مهمترین مصارف و کاربردهای فلز روی می توان به استفاده در ورق های گالوانیزه فولادی و همچنین به کار بردن آن در آلیاژ هایی مانند برنج و برنز اشاره کرد. فلز روی از طریق ذوب شدن سنگ معدن استخراج می گردد.
فلز سرب
سرب یکی از مهمترین فلزات رنگین به حساب می آید و رنگ این فلز مایل به خاکستری بوده و دمایی که این فلز در آن به نقطه ذوب می رسد ۳۳۷ درجه سانتی گراد بوده و همچنین وزن مخصوص فلز سرب 11.34 می باشد. درجه انبساط طولی برای فلز سرب بسیار بالا می باشد. این فلز نمی تواند مقاومت بسیار زیادی در مقابل اکسید و زنگ زدن از خود نشان دهد. فلز سرب به عنوان یک فلز بسیار نرم و شناخته می شود. فلز سرب در انواع مختلف سازه های ساختمانی در ساخت لوله ها و سقف ها، طراحی و تزیین کاخ ها و کلیساها استفاده میکنند و در باتری خودرو ها همچنین در صنعت سرامیک سازی و بسیاری صنایع دیگر از این فلز استفاده می گردد.
نیکل
نیکل به عنوان یکی از انواع فلزات رنگین پر کاربرد و به عنوان فلزی نسبتاً سخت در طبیعت یافت می شود و رنگ آن بین سفید و نقره ای می باشد. این فلز در دمای بسیار بالای ۱۴۵۳ درجه سانتیگراد به نقطه ذوب خود می رسد و از آنجایی که دمای ذوب آن بسیار بالا است، در برابر اثرات جوی موجود مقاومت بسیار بالایی از خود نشان می دهد. وزن مخصوص نیکل 8.9 اعلام شده است. معمولاً برای دستیابی به فلز نیکل، نیکل آهن و منیزیم با هم ترکیب و ادغام می گردند. مهمترین مورد مصرف فلز نیکل در مصارف مربوط به صنایع الکترونیک و سیم ها و کابل های موجود در این صنعت می باشد. همچنین از فلز نیکل در تهیه آلیاژهای مختلف استیل نیز استفاده می گردد.
فلز مس
فلز مس به عنوان یکی از پرکاربردترین انواع فلزات رنگین در طبیعت یافت می شود و رنگ آن سرخ می باشد. این فلز در مقابل پوسیدگی و خوردگی مقاومت بسیار خوبی از خود نشان می دهد و همچنین در مقابل اکسید و زنگ زدگی بسیار مقاوم است. دلیل مقاومت فلز مس در مقابل زنگ زدگی این است که لایه بیرونی فلز مس به شدت به آب و هوا واکنش نشان داده و اکسید می گردد و خود به عنوان یک لایه حفاظتی قسمت درونی فلز را از زنگ زدگی و اکسید محافظت می کند. فلز مس به عنوان یک رسانای بسیار عالی برای جریان برق می باشد. همچنین این فلز دارای کاربرد ها و مصارف مختلف در بخش های مختلف صنعتی و عمومی می باشد یکی از مهمترین آنها می توان به استفاده در تولید انواع سیم ها و لوله ها و دستگیره ها و در و پنجره ها و همچنین آهنرباهای الکتریکی و موتور های مغناطیسی و تهیه انواع ظروف آشپزخانه و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد.
منبع: بازار فلز