از آنجا که ساختار این آلیاژها در شرایط معمولی عملیات حرارتی بهصورت فریت (آهن α ) باقی میماند، فریتی نامیده میشوند.
این گروه تحت نام های CB-30 و CC-50 شناخته می شود. نوع CB-30 ، آلیاژهایی هستند که توسط عملیات حرارتی قابل سخت کاری نیستند. اگر تعادل بین عناصر در ترکییب شیمیایی حفظ شود این آلیاژ کاملا فریتی می شود. اگر کروم آن در پایین ترین میزان مشخص شده و کربن و نیکل آن در بالاترین مقدار خود باشد ، می توان توسط عملیات حرارتی تا حدی ساختار مارتنزیتی به وجود آورد. از این آلیاژ در ساخت بدنه شیرها ، تجهیزات تولید مواد شیمیایی و مواد غذایی استفاده می شود.
آلیاژ CC-50 با کروم بالا مقاومت خوبی در برابر مواد اکسید کننده ، اسیدهای نیتریک و سولفوریک و مایعات قلیایی دارد. همچنین از این گروه آلیاژی برای ساخت قطعاتی که در معرض اسیدهای معدنی دیگر و فرآورده های سلولزی قرار دارند، به کار می رود.
ترکیب شیمیایی و کاربرد فولاد زنگ نزن فریتی
بر اساس ترکیب فولادهای زنگ نزن فریتی به دو دسته تقسیم می شوند:
1- سری 400 استاندارد: که حاوی 27-11%Cr ، 20-0.08%C و مقادیر کمی پایدار کننده فریت مانند آلومینیوم ، نیوبیوم و تیتانیوم هستند.
2- سری دوم که حاوی کروم بیشتر تا 30% ، مولیبدن تا 4% و نیکل تا 2% می باشند که مقاومت عالی در برابر SCC دارند.
ترکیب شیمیایی و کاربرد بعضی از فولادهای زنگ نزن فریتی استاندارد در جدول زیر آمده است. این آلیاژها بیشتر در کاربردهایی که در آن مقاومت به خوردگی و مقاومت گرمایی لازم است، بهکار میروند.
کاربردها | سایر عناصر | آلومینیم | مولیبدن | کربن | کروم | AISI |
گروه سختیناپذیر جایی که انواع سختیپذیر در هوا مثل 410 و 403 کاربرد ندارند. محفظههای تابکاری، چنگکهای عملیات گرمایی، دیوارههای مقاوم به اکسایش | 0.20 | 0.08 | 13.0 | 405 | ||
فولادهای زنگ نزن برای مقاصد عمومی، سیستم احتراق ماشینها، قاب خازنها و ترانسفورمرها، مخازن سموم کشاورزی، دستگاههای توزیع کود شیمیایی. | Ti6*C | 0.08 | 11.0 | 409 | ||
نوع سختیناپذیر کرومدار برای مقاصد عمومی، تزئینی، مخازن اسید نیتریک، محفظه احتراق، سبدهای تابکاری، ظرفشویی، گرمکنندهها، انبار لوله اگزوز، کلاهک دودکشها، لوازم رستوران. | 0.12 | 17.0 | 430 | |||
نوع اصلاحشده 430 برای مقاومت بهخوردگی در هوا در حضور گرد و غبار طراحیشده است. در زههای اتومبیل و بستها. | 1.0 | 0.12 | 17.0 | 434 | ||
شبیه به انواع 430 و 434 جایی که لبهدار شدن و «ریسمانه شدن» کمتری نیاز است کاربرد دارد. کاربرد عمومی برای مقاومت بهخوردگی و مقاومت گرمایی مثل تزیینات اتومبیل. | Cb5*C | 1.0 | 0.12 | 17.0 | 436 | |
فولاد با کروم زیاد، اصولاً برای قطعات مقاوم در دمای بالا و بدون پوسته شدن. قسمتهای کوره، افشانکها، محفظههای احتراق، سرلوله آب. | 0.20 | 20.5 | 442 | |||
مقاومت زیاد به خوردگی و پوسته شدن در دماهای بالا مخصوصا برای سرویسهای نوبتی، غالباً در هوای گوگردی به کار میرود، جعبه های تابکاری، محفظه احتراق، قالبهای شیشه، گرمکنندهها، لوله- آذرسنج، شیرها. | 0.20 | 25.0 | 446 |
فولادهای زنگ نزن فریتی از این جهت مورد توجه مهندسین طراح قرار دارند که مقاومت به خوردگی آنها مثل فولادهای زنگ نزن نیکل دار بوده اما ارزانترند زیرا در ترکیبشان نیکل وجود ندارد. با وجود این، فولادهای زنگ نزن فریتی نسبت به فولادهای آستنیتی کاربرد محدودتری دارند، زیرا شکلپذیر نیستند، به فاق حساس بوده و قابلیت جوشکاری ضعیفی دارند. برای غلبه بر مشکل شکل پذیر نبودن فولادهای زنگ نزن فریتی استاندارد، فولادهای فریتی جدید با مقدار کم کربن و نیتروژن به صورت تجاری ساخته شده است (جدول زیر). این آلیاژها جوش پذیرند و مقاومت به خوردگی بهتری دارند.