طيبه مرادي: بهاي مس در بازارهاي جهاني اگرچه از يك روند صعودي نسبي برخوردار شده ولي به نظر مي‌رسد شتاب رشد قيمت ها كمتر از هفته هاي گذشته باشد. در بازار داخلي با محوريت بورس كالا اما شاهد روند افزايشي قيمت ها هستيم كه البته دليل آن را بايد در رشد قيمت‌هاي پايه با اهرم تقويت بهاي نيمايي ارز به شمار آورد. اين در حالي است كه روز گذشته شاهد كاهش جدي شتاب رشد بهاي مس در بازار هاي جهاني بوديم تا يك آرامش مقطعي در اين بازار حاكم شود.
مس كه در تاريخ ۲۳ مارس سال جاري در قيمت ۴ هزار و ۶۱۷ دلار در هر تن بود، اكنون به نزديكي ۵ هزار و ۲۳۰ دلار رسيده كه خود يك رشد جدي بيش از ۱۳ درصدي به شمار مي‌رود. اين در حالي است كه روند كاهشي موجودي انبار هاي مس در بورس فلزات لندن هم به نسبت متوقف شده كه مي‌تواند جذابيت رشد قيمت‌ها را محدود كند. در كنار آن قيمت هاي سلف ۳ ماهه در بورس فلزات لندن بالاتر از قيمت‌هاي نقدي مورد نرخ‌گذاري قرار مي‌گيرد كه يك سيگنال جديد را براي رشد قيمت ها در آينده به همراه خواهد داشت. البته جريان عمومي نوسان نرخ در بازارهاي جهاني به نسبت افزايشي است و اغلب بازارهاي كالايي با محوريت نوسان بهاي نفت خام در يك مسير صعودي جديد قرار گرفته كه مي‌تواند بر بازار مس نيز اثرگذار باشد. در هر حال قيمت مس در بازارهاي جهاني به يك ثبات نسبي دست پيدا كرده و شايد به يك استراحت قيمتي نياز داشته باشد تا جريان صعودي خود را بازهم از سر بگيرد. در بازار داخلي اما قيمت هاي موجود با اهرم بهاي نيمايي ارز به نسبت بالاست و همين داده اجازه رشد جدي تقاضا را به بازار نمي‌دهد. اين موارد پيچيدگي‌هاي خاص خود را به همراه دارد اگرچه عدم رشد قيمت‌هاي جهاني را بايد در كنار افزايش بهاي نيمايي مورد بررسي قرار داد كه شايد اجازه افت قيمت هاي پايه در بورس كالا را نخواهد داد. با اينكه ركود تورمي اغلب در اقتصاد كلان مورد بحث قرار مي‌گيرد ولي اين جريان از يك ركود تورمي در بازار مس چيزي كم ندارد كه تداوم آن اگر به رشد قيمت ها منجر شود
ترس از كاهش تقاضا را به همراه خواهد داشت. اين در حالي است كه انتظار براي رشد تقاضا در روزهاي گرم سال وجود دارد و شايد از حجم معاملات حمايت كند.
قيمت‌هاي جهاني مس پس از هم جهت شدن با نرخ كاهشي ساير كالاها، با شيب ملايم به كانال افزايشي بازگشت. البته تكانه هاي افزايشي و كاهشي همواره در اين بازار ديده مي‌شود، به شکلی كه به رغم روند صعودي نرخ طي هفته گذشته در بورس فلزات لندن موسوم به LME، ميانگين قيمت ها نسبت به هفته ماقبل از آن، با كاهش ۱۳ دلاري همراه بوده است. نرخ داد و ستد هاي نقدي مس در دنيا در روز ۱۱ ماه می با افزايش ۴ دلاري نسبت به روز قبل خود، به ۵ هزار و ۲۳۱ دلار رسيد و در معاملات سلف ۳ ماهه، با اندكي افزايش نسبت به قيمت هاي نقدي، ۵ هزارو ۲۶۶ دلار به ثبت رسيد. اين افزايش ۳۵ دلاري معاملات سلف نسبت به معاملات نقدي به‌خوبي گوياي چشم‌انداز روشن براي آينده بازار جهاني مس است و پتانسيل رشد نرخ از محل تفاوت قيمت معاملات نقدي و سلف براي اين بازار قابل ترسيم است. از سرگيري فعاليت معادن مس در دنيا و بازگشت آنها به وضعيت عادي در كنار ورود متقاضيان عمده محصولات مسي نظير چين كه حدود ۵۰ درصد از بازار مصرف فلزات اساسي در دست اين كشور است، گواه ديگر بر اين ادعاست.
البته مس نيز همچون غالب محصولات در بورس كالا از دو داده اصلي يعني نوسان قيمت هاي جهاني و بهاي نيمايي ارز تاثير مي پذيرد. اين دو سيگنال اغلب قيمت هاي پايه را تعيين كرده و در گام بعدي رقابت براي خريد است كه به كشف نرخ نهايي منتهي مي‌شود. شايد هم فروشنده حاضر باشد با اعمال تخفيف قيمت هايي پايين تر از نرخ هاي پايه را به خريدار ارائه دهد.
در كنار قيمت‌هاي جهاني، نرخ ارز نيمايي، ديگر مبناي اصلي كشف نرخ در بازار داخلي مس می باشد. اين روزها كه ارز نيمايي با محوريت دلار رشد محسوسي داشته و بعد از مدت ها از كانال ۱۳ هزار تومان به حدود ۱۴ هزار تومان رسيده، سبب افزايش نرخ در بازار مس شده است. اين افزايش نرخ در قيمت‌هاي پايه بورس كالا هم منعكس شد تا جايي كه رشد ۱۲ درصدي اين قيمت‌ها در هفته گذشته نسبت به ابتداي سال مشهود است. يك مقام آگاه در بازار مس معتقد است كه بخش اعظم نوسانات افزايشي قيمت كه در روزهاي اخير در بازار رخ داده، مربوط به نوسان نرخ ارز نيمايي است كه درفرمول محاسباتي قيمت محصولات مسي، نسبت به قيمت‌هاي LME وزن بيشتري پيدا كرده است. در بين اهالي بازار پيش‌بيني مي‌شود كه در صورت ادامه‌دار شدن افزايش نرخ ارز نيمايي، بازار مس از محل افزايش نرخ محصولات مسي، دچار تحولات مثبتي شود. اگرچه اين مباحث قابل‌تامل هستند اما پيش از هرگونه نتيجه گيري، لزوم بررسي همه‌جانبه عوامل موثر بر متغيرهاي موجود در بازار مس را مي‌طلبد.
نوسان قيمت هاي اخير از محل نرخ ارز نيمايي و قيمت‌هاي LME به گونه‌اي بر روند معاملات موثر بوده كه از ابتداي سال حجم داد و ستد انواع محصولات مسي با مسير مشخصي همراه نشده و فراز و فرودهاي جسته و گريخته در ميزان حجم محصولات معامله شده ديده مي‌شود. گويا اين بازار يك مسير رفت و برگشتي در حجم معاملات را تجربه مي‌كند كه سيگنال اصلي آن متوجه ميزان تقاضاي موجود در بازار است. به گفته يكي از فعالان بازار مس از ابتداي امسال شاهد انجام پروژه‌هاي عمراني چنداني كه به ايجاد تقاضاي موثر جديد براي تحرك بازار مس مي‌انجامد، نبوديم. بنابراين در حال‌حاضر پويايي چنداني در اين بازار قابل‌رويت نيست و اگرچه كارخانه‌هاي توليدي به توليد خود ادامه مي‌دهند اما خروجي چنداني براي انبارهاي آنها وجود ندارد. به‌صورت دقيق‌تر موجودي انبارها از محصولات نهايي افزايش يافته كه خود سرعتگير برجسته‌اي در برابر رشد تقاضا در بازار آزاد يا بورس كالا به شمار مي‌رود.
شروع داد و ستد اين بازار در سال جديد در حالي بود كه طي هفته منتهي به ۲۲ فروردين ماه، ميزان ۴ هزار و ۱۸۰تن از انواع محصولات مسي در بورس كالاي ايران عرضه شد اما پس از گذشت تنها يك هفته حجم عرضه اين بازار توانست با افزايش چشمگير حدود ۵۰۰ درصدي، به ميزان ۲۵ هزار تن برسد. گرچه در برخي از روزهاي سال جديد، تكانه هاي افزايشي حجم عرضه نمايان است اما تحرك موثري در بازار از جانب افزايش حجم عرضه ايجاد نشد و تا لحظه تنظيم اين گزارش، عرضه در هفته جاري (تاكنون) به ۲۶ هزار و ۱۶۰ تن رسيد. به‌رغم رشد چشمگير ميزان عرضه در اين بازار، تقاضاي موثر انواع محصولات مسي، همسو با آن حركت نكرد و از ۳ هزار و ۱۴۰ تن در هفته در ابتداي سال با رشدي آرام به ۷ هزار و ۵۰۰ تن در هفته جاري تا ۲۲ ارديبهشت رسيد. با وجود رشد ۲۹درصدي ميزان تقاضا در هفته جاري نسبت به هفته گذشته، تنها ۲۰ درصد از محصولات عرضه شده مس در بورس كالا مورد معامله قرار گرفت. اين اعداد و ارقام حكايت از مازاد عرضه نسبت به تقاضاي فعلي در اين بازار را دارد كه اين شكاف ايجاد شده پتانسيل رشد بازار را مختل كرده و افزايش ۱۳ درصدي ارزش معاملات كه طي هفته گذشته شاهد بوديم، بيشتر به دليل بالا رفتن قيمت‌هاي پايه آن هم متأثر از رشد نرخ ارز اتفاق افتاده است.
برآيند اتفاق هاي اخير بازارهاي داخلي و جهاني نشان مي‌دهد كه با وجود خوش‌بيني هاي اندكي كه طي چند هفته اول سال بر اين بازار حاكم شده و به رشد نه چندان زياد حجم معاملات منتهي شد، كمبود تقاضاي موثر بر اين بازار سايه انداخته و انتظارهاي مثبت از دورنماي بازار محصولات مسي را با اما و اگرهاي زيادي مواجه كرد.
قیمت‌هاي پايه در تابلوي معاملات فيزيكي بورس كالا در كنار ضعف تقاضاي ايجاد شده در اين بازار، در پايان معاملات نيز تغييري نكردند و پتانسيل رشد بازار از جانب پيشنهاد قيمت هاي رقابتي متقاضيان نيز از بازار گرفته شد. اين موضوع مي‌تواند به‌عنوان يكي از استثناهاي رخ داده در بازار محصولات مسي ثبت شود زيرا بيشترين رقابت قيمتي كه در بين متقاضيان رقم خورده عدد ناچيز 0.59 درصدي است كه مربوط به عرضه كالاي مس كاتد است. ساير كالاهاي معامله شده در همان قيمت پايه مورد داد و ستد قرار گرفتند. مس كاتد كه از آن به‌عنوان مهم ترين كالا در صنعت كالاهاي مسي ياد مي‌شود، به رغم آنكه از ابتداي سال با رشد آهسته قيمت‌هاي پايه همراه بوده است، رشد چنداني از منظر متوسط قيمت هاي پاياني معاملات تجربه نكرد و عموم عرضه هاي آن با همان قيمت پايه مورد معامله قرار گرفت.
منبع: دنیای معدن