مکانیزم شکنندگی ورق استیل فریتی به سه دسته اصلی تقسیم می گردد. اگرچه ورق استیل فریتی که معمولاً به کار میروند را نمیتوان به شکل قابل توجهی با دگرگونی مارتنزیتی سخت نمود، اما این آلیاژ با مکانیزم های دیگری که شکنندگی و شکل پذیری کمی ایجاد میکنند، سخت می گردند. سه نوع شکنندگی زیر وجود دارد که می شود آن ها را از همدیگر متمایز ساخت:
1-شکنندگی در 475 سانتی گراد
2-شکنندگی فاز σ
3-شکنندگی در دماهای بالا
شکنندگی ورق استیل فریتی در 475 درجه سانتی گراد
این نوع شکنندگی وقتی که ورق استیل فریتی به مدت زیادی در 400 الی 540 درجه سانتی گراد گرم شود، اتفاق می افتد. این عملیات حرارتی باعث افزایش استحکام، سختی و کاهش قابل توجه شکلپذیری و چقرمگی می گردد.
چون برای ایجاد شکنندگی در 475 درجه سانتی گراد زمان طولانی لازم است (در دمای ثابت)، معمولاً این نوع شکنندگی با جوشکاری و عملیات حرارتی ورق استیل فریتی ظاهر نمی شود.
شکنندگی فاز σ ورق استیل فریتی
نمودار فازی Fe-Cr نشان میدهد که اگر شرایط تعادلی تأمین شود فاز σ باید در دما های کم تشکیل شود. وقتی آلیاژهای Fe-Cr با 70-15% کروم، مدتی طولانی در محدوده 500 الی 800 درجه سانتی گراد گرم شوند، فاز σ رسوب میکند. برای رسوب فاز σ زمان طولانی پیری در این دما ها و یا آهنگ های خیلی کم سرد کردن در دماهای متوسط لازم است، بنابراین با جوشکاری و عملیات حرارتی ورق استیل فریتی این نوع شکنندگی به وجود نمیآید.
شکنندگی ورق استیل فریتی در دمای بالا
وقتی ورق استیل فریتی با مقدار متوسط تا زیاد کربن و نیتروژن در دماهای بیشتر از 950 درجه سانتی گراد گرم و تا دمای محیط سرد شود، شدیداً شکننده شده و مقاومت به خوردگی آن ها به شدت کاهش پیدا می کند. عقیده بر این است که شکنندگی در دمای بالا مربوط به رسوب کردن کاربیدها و نیتریدهای غنی از کروم در مرزدانه ها و یا نابجایی ها می باشد. از آنجا که در آلیاژهای آهن-کروم حلالیت کربن و نیتروژن کم است، کاربید های کروم تشکیل شده مگر این که میزان کربن و نیتروژن پایین نگه داشته شود. این نوع شکنندگی زیان بار بوده زیرا تقریباً در تمام فرآیندهای لازم در کاربرد مواد ساختمانی، ممکن است رخ دهد، یعنی؛ جوشکاری، عملیات حرارتی در دمای بالا، و ریختهگری ممکن است به کاهش شکل پذیری و نیز کاهش مقاومت به خوردگی این آلیاژها منجر شود. لذا، برای جلوگیری از این مشکل، ورق استیل جدید فریتی با مقدار زیاد کروم و مقدار کم کربن و نیتروژن ساخته شدهاند. ورق استیل جدید فریتی را میتوان با کاربرد خلأ و کربنزداهای اکسیژن-آرگون و اشعه الکترونی و ذوب در خلأ در مقیاس بالا تولید نمود.
منبع
پاکمن